Page 63 - Tarih 11 - Ünite 4

DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN
DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ

Rum askerler gitmeye ve silah gönderilmeye
başlanmıştır. Ada’da Müslümanlarla Hristiyanlar
arasında çarpışmalar artınca Avrupalı devletler
bölgeye donanmalarını göndermiş ve Osmanlı
Devleti’nden Girit’e Hristiyan bir valinin tayin
edilmesini istemiştir.

Avrupalı devletlerin baskıları sonucu 1896’da
II. Abdülhamid, bu şartları kabul etmiş ve Girit
Adası’na yabancı bir vali göndererek Halepa
Fermanı’nı yeniden ilan etmiştir. Bir müddet
sonra Avrupalı devletler, Ada’da Türk kuvvet-
lerinin olmasının tam muhtariyet esasları ile bağdaşmayacağını Görsel 4.79
Bâbıâli
ileri sürmüş ve Ada’nın boşaltılmasını istemiştir. 1897’de Osmanlı (Tablo)
Devleti’nin Yunanları yenmesine rağmen 18 Aralık 1897’de Girit'e
muhtariyet verilmiştir. Yunan kralının oğlu yönetici olarak Girit'e
tayin edilmiş ve bu gelişme Osmanlı Devleti’nin Ada’daki hâkimi-
yetine fiilen son vermiştir. 1908’de Girit Millî Meclisi, Yunanistan
Krallığı’na katıldığını resmen ilan etmiştir. Bu durum Osmanlı
Devleti’nde protesto edilmiş ve İstanbul’da mitingler düzenlen-
miştir. Bâbıâli (Görsel 4.79), ilgili devletler nezdinde teşebbüse
geçmişse de sonuç değişmemiştir. Balkan Harbi’nin ardından Girit
Adası, Osmanlı Devleti'nin elinden çıkmıştır.
Avusturya Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti’ne resmen
bağlı olan Bosna-Hersek’i 1878 Berlin Antlaşması’ndan sonra iş-
gal etmiştir. II. Meşrutiyet’in ilanından faydalanan Avusturya Ma-
caristan İmparatorluğu, 7 Ekim 1908 tarihinde de bölgeyi kendi
topraklarına kattığını ilan etmiştir.
Balkanlarda yayılan milliyetçilik hareketleri
sonrasında bölgede peş peşe ulus devletler
kurulmuştur. Yunanistan’ın bağımsızlığıy-
la başlayan bu süreçte Berlin Antlaşması
önemli bir aşama olmuş; Sırbistan, Karadağ
ve Romanya bağımsız devletler olarak ortaya
çıkmıştır. Yine bu antlaşma ile özerklik elde
eden Bulgarlar 1908’de bağımsızlığını ka-
zanmıştır. Balkanlarda Sırplar, Karadağlılar
Görsel 4.80
ve Bulgarlar kurdukları çeteler (Görsel 4.80) ile Rumeli toprakla- Balkanlardaki çeteler
rının elden çıkmasında etkili olurken bu dönemde Arnavutluk’ta
bir isyan hareketi yaşanmamıştır. Avusturya’nın, Bosna-Hersek’i
işgali ve Bulgaristan’ın bağımsızlık ilanı sonrası Arnavutlar, İtti-
hat ve Terakki iktidarına karşı güvensizlik duymaya başlamış ve
1911’de büyük bir Arnavut İsyanı çıkmıştır. Balkan ülkelerinin,
Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmesi sonrası Arnavutların yaşa-
dığı toprakların büyük bir kısmı işgale uğramıştır. Bu dönemde
daha örgütlü bir hâl alan isyan, 28 Kasım 1912’de Arnavutların
bağımsızlığını ilan edilmesiyle sonuçlanmıştır.

Osmanlı Devleti’nde yapılan darbelerin Balkanlardaki siyasi CEVAPLAYALIM
gelişmelere etkileri nelerdir?

181