Page 63 - Tarih 11 - Ünite 4
P. 63

DEVRİMLER ÇAĞINDA DEĞİŞEN
                                                                               DEVLET-TOPLUM İLİŞKİLERİ

               Rum askerler gitmeye ve silah gönderilmeye
               başlanmıştır. Ada’da Müslümanlarla Hristiyanlar
               arasında çarpışmalar artınca Avrupalı devletler
               bölgeye donanmalarını göndermiş ve Osmanlı
               Devleti’nden Girit’e Hristiyan bir valinin tayin
               edilmesini istemiştir.

               Avrupalı devletlerin baskıları sonucu 1896’da
               II. Abdülhamid, bu şartları kabul etmiş ve Girit
               Adası’na yabancı bir vali göndererek Halepa
               Fermanı’nı yeniden ilan etmiştir. Bir müddet
               sonra Avrupalı devletler, Ada’da Türk kuvvet-
               lerinin olmasının tam muhtariyet esasları ile bağdaşmayacağını                    Görsel 4.79
                                                                                                     Bâbıâli
               ileri sürmüş ve Ada’nın boşaltılmasını istemiştir. 1897’de Osmanlı                    (Tablo)
               Devleti’nin Yunanları yenmesine rağmen 18 Aralık 1897’de Girit'e
               muhtariyet verilmiştir. Yunan kralının oğlu yönetici olarak Girit'e
               tayin edilmiş ve bu gelişme Osmanlı Devleti’nin Ada’daki hâkimi-
               yetine fiilen son vermiştir. 1908’de Girit Millî Meclisi, Yunanistan
               Krallığı’na katıldığını resmen ilan etmiştir. Bu durum Osmanlı
               Devleti’nde protesto edilmiş ve İstanbul’da mitingler düzenlen-
               miştir. Bâbıâli (Görsel 4.79), ilgili devletler nezdinde teşebbüse
               geçmişse de sonuç değişmemiştir. Balkan Harbi’nin ardından Girit
               Adası, Osmanlı Devleti'nin elinden çıkmıştır.
               Avusturya Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti’ne resmen
               bağlı olan Bosna-Hersek’i 1878 Berlin Antlaşması’ndan sonra iş-
               gal etmiştir. II. Meşrutiyet’in ilanından faydalanan Avusturya Ma-
               caristan İmparatorluğu, 7 Ekim 1908 tarihinde de bölgeyi kendi
               topraklarına kattığını ilan etmiştir.
               Balkanlarda yayılan milliyetçilik hareketleri
               sonrasında bölgede peş peşe ulus devletler
               kurulmuştur. Yunanistan’ın bağımsızlığıy-
               la başlayan bu süreçte Berlin Antlaşması
               önemli bir aşama olmuş; Sırbistan, Karadağ
               ve Romanya bağımsız devletler olarak ortaya
               çıkmıştır. Yine bu antlaşma ile özerklik elde
               eden Bulgarlar 1908’de bağımsızlığını ka-
               zanmıştır. Balkanlarda Sırplar, Karadağlılar
                                                                                                 Görsel 4.80
               ve Bulgarlar kurdukları çeteler (Görsel 4.80) ile Rumeli toprakla-         Balkanlardaki çeteler
               rının elden çıkmasında etkili olurken bu dönemde Arnavutluk’ta
               bir isyan hareketi yaşanmamıştır. Avusturya’nın, Bosna-Hersek’i
               işgali ve Bulgaristan’ın bağımsızlık ilanı sonrası Arnavutlar, İtti-
               hat ve Terakki iktidarına karşı güvensizlik duymaya başlamış ve
               1911’de büyük bir Arnavut İsyanı çıkmıştır. Balkan ülkelerinin,
               Osmanlı Devleti’ne savaş ilan etmesi sonrası Arnavutların yaşa-
               dığı toprakların büyük bir kısmı işgale uğramıştır. Bu dönemde
               daha örgütlü bir hâl alan isyan, 28 Kasım 1912’de Arnavutların
               bağımsızlığını ilan edilmesiyle sonuçlanmıştır.

                Osmanlı Devleti’nde yapılan darbelerin Balkanlardaki siyasi         CEVAPLAYALIM
                gelişmelere etkileri nelerdir?


                                                                                                          181
   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67   68