Page 5 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 1.Ünite

GİRİŞ

METİNDE GEÇEN BAZI KELİME VE KELİME GRUPLARI

filoloji : Dili ve yazılı belgeleri dil ve tarih açısından inceleme. Dil bilimi.
iktisat : Ekonomi.

METİN VE TÜRLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Okuduğunuz metin, edebiyat ile tarih arasında nasıl bir ilişki olduğunu açıklamak amacıyla yazıl-
mıştır. Bu metinde, edebî değeri olan bir metni tam anlamıyla değerlendirebilmek için metnin tarih-
teki yerine göre inceleme yapmak gerektiği üzerinde durulmuştur.
Bu metin öğretici bir nitelik taşıdığı için kelimeler gerçek anlamıyla kullanılmıştır. Dolayısıyla
metinde nesnel bir anlatım tercih edilmiştir.
İnsan yaşamını konu alan ve dili bir araç olarak kullanan edebiyatın tarih, felsefe, coğrafya, psiko-
loji, psikiyatri, sosyoloji gibi bilimlerle ilişkisi vardır.

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Metinde geçen “ülkü” kelimesinin anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tah-
minlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
2. Okuduğunuz metindeki “Bir edebî eseri layıkıyla ve tarihî manâsıyla anlamak için, önce o devrin
genel hayatını, yaşayış ve düşünüş tarzlarını, o devir insanlarının hayat ve evren hakkında neler
bildiklerini öğrenmemiz gerekir.” görüşüne katılıyor musunuz? Neden?
3. “Bir ‘şaheser’, neticede mutlaka toplumsal bir ülkünün ifadesidir.” cümlesini metinden hareketle
açıklayınız.

4. Okuduğunuz metnin konusunu belirleyiniz.
5. Okuduğunuz metinde yazar ile anlatıcının aynı kişi olmasını neye bağlıyorsunuz?
6. Metindeki anlatım biçimi ve düşünceyi geliştirme yollarını belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşa-
ğıdaki şemalara yazınız.

Anlatım Biçimi Düşünceyi Geliştirme Yolları

7. Metinden yola çıkarak edebiyat-tarih ilişkisini yorumlayınız.
8. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki
şemalara yazınız.

Ana Düşünce Yardımcı Düşünceler

15