Page 8 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

METİNDE GEÇEN BAZI KELİME VE KELİME GRUPLARI

estetik : Güzellik duygusu ile ilgili olan. metafizik : Doğa ötesi, fizik ötesi.
irfan : Bilme, anlama. tasavvur : Göz önüne getirme, zihinde canlandırma.
mahiyet : Nitelik, vasıf, öz, asıl. telakkî : Anlayış, görüş.

METİN VE TÜRLE İLGİLİ AÇIKLAMALAR

Okuduğunuz metin, edebiyatın din ile ilişkisi üzerine bilgi vermeyi amaçlayan bir metindir. Bu
metinde; dinî metinlerin insanda oluşturduğu etkiden, edebiyatın amacından, edebiyat araştırmacı-
larının edebiyat-din ilişkisine verdiği önemden, İslamlaşmanın edebî metinlere yansımasının nasıl
olduğundan bahsedilmiştir.
Bu metin öğretici bir nitelik taşıdığı için anlatımda tarafsız davranılmış, metinde açıklayıcı anlatım
biçimi tercih edilmiştir.
Edebiyatın pek çok bilimle ilişkisi olduğu gibi dinle de ilişkisi vardır. Gerek içerik gerek söz varlığı
olarak din, edebî eserleri etkilemiştir. Aynı zamanda dinî eserler de edebiyattan büyük ölçüde yarar-
lanmıştır.

METNİ ANLAMA VE ÇÖZÜMLEME

1. Okuduğunuz metinde geçen “Din, bireyi mukaddes duygu, ortak şuur ve vicdan etrafında birleşti-
rir.” cümlesindeki altı çizili kelimelerin anlamlarını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz.
Tahminlerinizi TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
2. Metinden yola çıkarak dinin edebiyattaki yeriyle ilgili hangi sonuçlara ulaşabilirsiniz?

3. “Bu sanat, bir dönemin, bir toplumun hissiyatını, inançlarını, irfanını, bilgilerini, algılarını, kav-
rayışını ve estetik dünyasını yansıtan ayna konumundadır.” cümlesinden yola çıkarak edebiyatın
toplumsal işlevi ile ilgili neler söyleyebilirsiniz?

4. Metinde düşünceyi geliştirme yollarından hangileri kullanılmıştır? Bunların tercih edilmesinin anla-
tım biçimine katkısını söyleyiniz.
5. Metnin tema ve konusunu belirleyiniz.

6. Metnin üslubu ile ilgili çıkarımlarda bulununuz.
7. Metinde anlatıcı ile yazarın aynı kişi olmasını neye bağlıyorsunuz? Açıklayınız.
8. Metindeki ana düşünce ile yardımcı düşünceleri belirleyiniz. Belirlediğiniz cümleleri aşağıdaki
şemalara yazınız.

Ana Düşünce Yardımcı Düşünceler

18