Page 24 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 3.Ünite

3. Ünite

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Biçimsel olarak şiire benzeyen (ölçülü, uyaklı, dizeler hâlinde yazılmış) hikâyelere manzum hikâye
denir. Genellikle didaktik özellik gösteren ve yaşanmış ya da yaşanabilir olayların şiir biçiminde an-
latıldığı manzum hikâyede Küfe adlı metinde olduğu gibi hikâyenin yapı unsurları (kişi, yer, zaman,
olay örgüsü) bulunur. Şiirde bireysellik, duygu, imge, çağrışım ve çok anlamlılık; manzum hikâyede
ise olay, anlatma, gösterme ve tek anlamlılık ön plandadır. Türk edebiyatında Tevfik Fikret ve Mehmet
Akif Ersoy başarılı manzum hikâye örnekleri vermiştir.
Mehmet Akif Ersoy, Küfe adlı metinde halkın değerlerini ve yaşama tarzını yansıtmıştır. Sanatçı,
öyküleyici bir anlatımla yazdığı bu metinde eleştirel anlatım tutumu sergilemiştir. Anlatma, betimle-
me ve diyalog anlatım tekniklerinden yararlanmıştır:
— Baban yerinde adamdan ne istedin şimdi?
Adamcağız sana, bak hâl dilince söylerken...
— Bırak hanım, o çocuktur, kusura bakmam ben...

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Metnin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurları belirleyiniz.
2. Metinde anlatılanları, kendi hayatınızdaki veya çevrenizdeki olay ve durumlarla karşılaştırınız.
3. Metinle şairin hayatı ve görüşleri arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

4. Metnin tür özelliklerini belirleyiniz.

Etkinlik

a. TRT tarafından hazırlatılan İstiklâl Şairi-Mehmet Âkif Ersoy adlı belgeseli izleyiniz.
b. Belgeselden sanatçıyla ilgili öğrendiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Şairin Biyografisi
Mehmet Akif Ersoy (1873-1936): İstanbul’da doğdu. Fatih Merkez
Rüştiyesinde okudu. Baytar Mektebini bitirdi. Çeşitli okullarda Türkçe
ve edebiyat dersleri verdi. Sırat-ı Müstakim mecmuasının başyazarlığı-
nı yaptı. Darülfünunda Osmanlı edebiyatı dersleri verdi. Birinci Mecliste
milletvekili olarak görev yaptı. Uzun bir süre Mısır’da kaldı, burada üni-
versitede Türkçe ve edebiyat dersleri verdi.

Millî Edebiyat Dönemi’nin bağımsız isimlerinden olan Mehmet Akif
Ersoy, Türk milletinin bağımsızlığını simgeleyen İstiklal Marşı’nı yazdı. Şi-
irlerinde içinde yaşadığı toplumla ilgili siyasi ve sosyal konuları işledi,
halkın yaşayış tarzını ve değerlerini yansıttı. Kurtuluş Savaşı günlerinde
Anadolu’yu dolaşarak şiir, yazı, konuşma ve vaazlarıyla Millî Mücadele’ye
destek verdi. Şiirde hayali değil gerçeği esas alan sanatçı, gözlemlerini
dönemine göre yalın bir dille yansıttı. Aruzu Türkçeye başarıyla uygula-
Mehmet Akif Ersoy
(1873-1936) dı, dizeleri yer yer kırarak şiiri düzyazıya yaklaştırdı. Halkın konuşmalarını
şiirde diyaloglar şeklinde vermeyi başardı. Bülbül, Küfe, Mahalle Kahvesi,
Kocakarı ile Ömer, Cenk Şarkısı şairin tanınmış şiirleridir. Şair sağlığında
yedi şiir kitabı yayımladı: Safahat, Süleymaniye Kürsüsünde, Hakkın Sesle-
ri, Fatih Kürsüsünde, Hatıralar, Asım, Gölgeler. Bu kitaplar, şairin ölümün-
den sonra bir araya getirilip Safahat adıyla tek kitap olarak yayımlandı.

92