Page 7 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | 1.Ünite
P. 7
GİRİ
DİL BİLGİSİ
1. Okuduğunuz metinden gerçek, mecaz ve terim anlamlı kelimelere örnekler bulunuz. Bulduğu-
nuz örnekleri aşağıdaki şemalara yazınız.
Gerçek Anlam
Mecaz Anlam
Terim Anlam
2. Aşağıdaki cümleler okuduğunuz metinden alınmıştır. Bu cümlelerde kullanılan noktalama işa-
retlerinin parçadaki kullanım amaçlarını açıklayınız.
• Edebiyat-felsefe ilişkisinin bir başka kaçınılmaz zorunluluğu da her ikisinin de dil üzerine inşa
edilmiş olmalarıdır.
• Edebiyat sanatının sanatkârın elinden çıkmış somut sonucu durumundaki edebî eseri var eden
ana unsurların başında muhteva/içerik/mana gelir.
• Zira bu iki disiplinden biri insanın “düşünme” melekesi, diğeri ise “yaratma” melekesiyle alâka-
lıdır.
SIRA SİZDE
Aşağıda Mahir Ünlü’nün Örneklerle Edebiyat Bilgileri adlı eserinden bir parça verilmiştir. Bu
parça ile okuduğunuz metni edebiyatın felsefe ile ilişkisini ele alışları yönüyle karşılaştırınız. Kar-
şılaştırma sonuçlarınızı sözlü olarak ifade ediniz.
Dilden yararlanan, dili araç olarak kullanan edebiyatla bütün bilimlerin, felsefenin, psikolojinin
ilişkisi vardır. Dil, hepsinde ortak ve temel ögedir. Edebiyatın sanatla ilişkisi ise, doğrudan doğruya,
özellikle şiir, öykü, roman ve oyun (tiyatro yapıtı) türlerinde, kendisinin de sanat ve estetiği erek edin-
mesindendir. Ayrıca tüm sanat dalları ve edebiyat, her biri ayrı ayrı biçimlerde olsalar bile, insana
seslenen, onda bir şeyler uyandırmak isteyen anlatım alanlarıdır.
Edebiyat, sanat yanıyla ortaya çıkarken şu unutulmamalıdır: Sanatçı hiçbir zaman bilime, bilim-
selliğe; özellikle toplumbilime ve psikolojiye ters düşmemelidir. Düşlemsel, kurgubilimsel ya da fan-
tastik yanı ağır basan yapıtlarda bile, yazar, okuyucu karşısındaki inandırıcılığını yitirmemelidir.
Edebiyat, inandırıcılığını yitirdiği anda amacını da yitirmiş olur. Bu da bilimi, felsefeyi, psikolojiyi
önemsemesiyle; bir edebiyatçının bunlardan habersiz olmamasıyla; yakından ilgilenmesiyle olanak
bulur.
Mahir ÜNLÜ, Örneklerle Edebiyat Bilgileri
17
