Page 8 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | 1.Ünite

1 ÜNİTE

2 EDEBİYAT İLE PSİKOLOJİ VE PSİKİYATRİ

ARASINDAKİ İLİŞKİ

Hazırlık

1. Uzun süre gurbette yaşadıktan sonra özlemini çektiği memleketine dönen bir kişinin ruh hâli ile
ilgili neler söyleyebilirsiniz?
2. Bireyin iç dünyasının edebî eserlere konu edilmesi, o esere nasıl bir katkı sağlar? Düşünceleri-
nizi sözlü olarak paylaşınız.

EDEBİYAT VE PSİKOLOJİ

Edebiyat ve psikolojinin bir bilim dalı olarak birbirine yakınlık ve uzaklığıyla ilişkilerinin ele alın-
ması tarihi çok uzaklara dayanmaz. Edebi eserde yer alan insan psikolojisinin tarihini belirleme im-
kanı zaten yoktur. Bir bilim olarak psikoloji ortaya çıkmadan önce de sanatçı duyarlılığı ve sezgisi
edebi eser öznesi olarak psikolojiyi üstü örtük yahut büsbütün belirgin olarak kullanıyordu. Ancak
bunun bir bilim olarak ortaya çıkıp ele alınması ve edebi eserdeki psikolojik unsurların saptanma-
sı Freud’la başlar.
(…)
Edebiyat ve psikolojinin en belirgin ve genelleştirilebilir ortak özelliği kendilerine insanın bü-
tününü hedef ve malzeme olarak seçmiş olmalarıdır. Gerçekten de beşeri ve sosyal bilimler içinde

Metne Dair edebiyat ve psikoloji dışında insanı bütünüyle kavramaya ve onun doğası-
Edebiyat ve psikoloji nı tanımaya çalışarak yakinen bilmeye dönük bir çabaları yoktur. Her biri
insanın bir başka yönünü ele alma uğraşındadır. Oysa edebiyat ve psiko-
biliminin asıl loji insanı bir bütünlük içinde kavrayarak onun doğasına yaklaşma gayre-
malzemesi insanın tindedirler. Teknik unsurlardan yalıtıldığında ve genel olarak bakıldığın-
bütünüdür. Dolayısıyla da her ikisinin de insan ruhunu kavramaya, onun düşünce, davranış ve
hem edebiyat hem duygularına yön veren bilinçaltı süreçlerine daha yakından bakmaya ve
de psikoloji; insanı iç onu çevresinden koparmadan bir “bütün” olarak görmeye çabalayan ça-
ve dış hatları, fiziksel lışma sahaları olduğu görülür. Bu duruş ve bakış yakınlığı her iki çalışma
ve ruhsal tarafıyla disiplinini çoğu bakımdan ortak davranmaya ve birbirinden yararlanma-
tanımaya çalışır.
ya götürmektedir.

18