Page 8 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 1.Ünite

1. Ünite

“Bir bakıma bilgilerle hem de bilimsel bile demeye sakınca görülmeyen bilgilerle do-
lup taşar en gözde edebiyat yapıtları. Kaynağı doğrudan doğruya bilimdedir bu bilgilerin. (...)
Ptolemaios’un yer gök üzerindeki tasarımları olmasaydı kimdi acaba Dante? Newton’un fiziği ile he-
saplaşmasaydı öylesine eksik kalacaktı ki Goethe. Bergson’un bilinç psikolojisiyle tanışmasaydı n’a-
pacaktı Proust? Günümüzün yazarlarındaysa daha belirgin bir durum: Brecht, Eliot, Silone, Malraux,
Hemingway sosyolojiyle, ekonomiyle, tarihle yüklü yapıtların yazarı değil mi bütün bu yazarlar?”

Komisyon

Metinde Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları
belagat: (metinde) Konuyu bütün yönleriyle kavrayarak hiçbir yanlış ve eksik anlayışa yer bırakma-
yan, yorum gerektirmeyen, yapmacıktan uzak, düzgün anlatma sanatı.
fantastik: Gerçekte var olmayan, gerçek olmayan, hayalî.

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Edebiyat ve Bilim

Edebiyatla bilim arasında farklı şekillerde ilişki söz konusudur. Bu ilişkinin temelinde her ikisinin
de insan etkinliği olması vardır. Edebiyat da bilim de insana yöneliktir, insan içindir.
Edebiyat ve bilim birbirinden farklı yöntemler kullanır. Edebiyat kendi alanındaki üretiminde öz-
nel bir bakışla güzelliğe ulaşmayı, kişiye estetik zevk kazandırmayı amaçlar. Bilim ise deney, gözlem,
araştırma vb. yöntemlerle gerçeğe ve doğru bilgiye ulaşmayı amaçlar. Bununla birlikte metinde Os-
man Türkay’ın da vurguladığı gibi “... bu iki insan çabasını birbirinden ayırmak için yapılan her girişim,
onları ayırmaktan çok, birleştirmek yönünde gelişmektedir.”
Edebiyat kendi alanındaki etkinliklerini gerçekleştirirken bilimden yararlanır. Edebiyat öncelikle
psikoloji, sosyoloji, tarih, felsefe gibi sosyal bilimlerle doğrudan ilişki içindeyken fizik, kimya, biyoloji
gibi deneysel bilimlerle dolaylı bir ilişki içindedir.
Edebiyat bilimi, bilim de edebiyatı etkiler. Bu anlamda edebiyatla bilim arasındaki ilişkinin karşı-
lıklı olduğu unutulmamalıdır.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Edebiyatın Bilimle İlişkisi adlı metne göre edebiyatın hangi bilim dallarıyla ilişki içinde olduğunu
belirtiniz.
2. Metne göre edebiyatın amacını yitirmemesi neye bağlanmıştır? Açıklayınız.
3. Metne göre bilim ve dil arasındaki ilişkiyi açıklayınız.

4. Metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.
5. Metindeki açık ve örtük iletileri belirleyiniz.

6. Jules Verne’in, Ay’a Seyahat romanını Ay’a gidilmeden önce yazmasından hareketle edebiyat ile
bilim arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
7. Edebiyatın Bilimle İlişkisi adlı metni içerdiği bilgi ve düşünceler arasındaki tutarlılık yönünden de-
ğerlendiriniz.

20