Page 570 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Ortaöğretim Genel Müdürlüğü

CEVAP ANAHTARLARI
başım bol meyveli bir dal gibi Etkinlik No.: 137
Benzetme önüme sarktı, durgun, derin
bir göle atılan taşlar gibi 1. Olası Cevap: Yazar; metinde yorum cümleleriyle nesnel bilgi
cümlelerini bir arada kullanarak anlatımda nesnelliği artırmış,
Seci (nesirde yapılan uyak) canlanıyor, çiçeklendiriyor, ileri sürdüğü düşünceyi güçlendirmiştir. Sadece yorum cümlele-
büyüyor rini kullansaydı metin, inandırıcılık yönünden eksik kalırdı.
Cümle yineleme Merhaba ya şehri ramazan! 2. Olası Cevaplar: Hint-Avrupa Dilleri Ailesinin dışındaki dil ailele-
rinden de benzer örnekler verebilir misiniz?
b) Olası Cevap: Yazar bu ifadelerle metnin çağrışım dünyasını zen- Hint-Avrupa Dil Ailesine dâhil olduğu düşünülen diğer diller
ginleştirmiş, nesnellikten uzak, şiirsel bir söyleyiş oluşturmuştur. hangileridir?
Hint-Avrupa Dil Ailesinin bu kadar büyük bir coğrafyaya yayıl-
Etkinlik No.: 135 masının sebebi ne olabilir? Bununla ilgili teoriler var mı?
1. Olası Cevap: İnsanların çekirdek ailesini sevmesi ve koruması 3. Olası Cevap: Sohbet türünde yazılan metinler, yazarın okuyu-
normaldir ama vatanımızı, milletimizi de sevmeli ve korumalıyız. cuyla konuşuyormuş gibi samimi ve anlaşılır bir dille yazdığı, her
Eğer toplumun her bireyi bu düşüncede olursa aile, toplum, millet türlü özentiden uzak, öğretici niteliği olan metinlerdir. Okudu-
aynı anda korunmuş, aynı anda gelişmiş olur. ğunuz metinde yazar, bilgi içerikli cümleleri daha sık kullanarak
düşüncelerinin inandırıcılığını artırmıştır.
2. Olası Cevap: Adalet, doğruluk, iyilik gibi değerler evrenseldir
yani tüm toplumların binlerce yıllık kültürlerinden, medeniyet- 4. Olası Cevap: Hint-Avrupa Dil Ailesinin bu kadar büyük bir coğ-
lerinden çıkmıştır. Her insanın adaletli olması, evrensel doğruları rafyaya yayılmasının benim gibi birçok kişiye de şaşırtıcı geldiği-
kabul etmesi, iyiliğe yönelik olması; yeni nesillerin de bu anlayışla ni düşünüyorum.
yetiştirilmesi daha güzel bir ülke, daha güzel bir dünya sonucunu
ortaya çıkaracaktır. Etkinlik No.: 138
3. Olası Cevap: İnsanların davranışlarını değiştirmede sözlerden 1. Olası Cevaplar: Evet, Ahmet Haşim’in metnini kaynak olarak kul-
daha çok davranışlar önemlidir. Örneğin bir anne baba, çocu- lanırdım. Ahmet Haşim, yazısında daha çok yorum cümlelerine
ğuna hep adaletli davranmayı öğütleyip de çocuklarına adaletli ağırlık vermesine rağmen Ahmet Hikmet ile ilgili bazı bilgiler de
davranmazsa bu tutarsızlığı çocuklar mutlaka fark eder ve sözleri vermiş. Metindeki bilgiler Ahmet Hikmet’i bizzat tanıyan biri ta-
değil de davranışları taklit eder. Bu yüzden aileler davranışlarında rafından aktarıldığı için yapacağım araştırmaya katkı sağlar.
adalet, doğruluk, iyilik kavramlarını göz ününde bulundurmalı, Hayır, Ahmet Haşim’in metnini kaynak olarak kullanmazdım. Nes-
çocuklarına güzel örnek olmalıdır. nel bilgilere ulaşmak için Ahmet Hikmet’i tarafsız bir şekilde an-
4. Olası Cevap: Evrensel insani değerler toplumda insanlar arasın- latan, yorum cümlelerinin daha az olduğu kaynaklara yönelirdim.
daki ilişkiyi düzenler. İnsanlar arası ilişkilerde doğruluk, adalet, 2. Olası Cevap: Yazarın Ahmet Hikmet’in derslerine girmiş ve onu
iyilik unutulursa toplumda kargaşa çıkar ve o toplum zaman içe- yakından tanımış olması, anlatımında yorum cümlelerine ağırlık
risinde yok olur. Her toplum var oluşunu sürdürmek için hem vermesine neden olmuştur. Metinde daha çok Ahmet Hikmet’in
bireyleri hem de toplumun tamamını mutlu edecek, yükseltecek öğretmenliğini ve fikirlerini değerlendiren yorumlar yapmıştır.
bu değerlere önem vermeli ve bu değerleri her bireye aşılamalıdır. Ayrıca yazar, Ahmet Hikmet’in fikirlerinin kendisi üzerinde bı-
raktığı etkileri de dile getirmiştir.
Etkinlik No.: 136
3. Olası Cevap: Cümle, hem yorum hem bilgi içeren bir cümledir.
1. Olası Cevap: Günümüzde özellikle küreselleşmenin etkisiyle Cümleden Ahmet Hikmet’in hem sanatçı hem öğretmen olduğu-
ortaya çıkan kültürel değişimler; kimi zaman toplumu olumsuz nu öğreniyorum. Yazar, bu bilgilere yorumunu da katarak okuyu-
yönde etkileyerek yaşam tarzını, geleneklerini, inanışlarını, dille- cuya Ahmet Hikmet’i “büyük bir sanatkâr ve eşsiz bir öğretmen”
rini tahrip edici bir şekilde bozmaya başlar. Eskiye göre toplumsal olarak tanıtmıştır.
değerlere yabancılaşma, bireylerin doğayla etkileşiminin azalma-
sı gibi sebepler değerlerin tahrip olmasına yol açar. 4. Olası Cevap:
2. Olası Cevap: Göçebe hayat dolayısıyla doğa ile iç içe yaşayan Türk Ahmet Hikmet, Galatasaray Lisesi’nde dersler vermiştir.
toplumunun, sosyal ve kültürel yaşamında hayvanların etkin bir Chartier, Sorbonne profesörlerinden biridir.
rolü vardı. Özellikle at, kimi zaman ailenin bireyi kimi zaman sa- Sully Prudhomme, Fransız bir şairdir.
dık bir dost olarak benimsenirdi. Sadece at değil kuş, kurt gibi 5. Olası Cevap: Yazdığım yazılarda TDK’nin belirlediği yazım ve
birçok hayvan da toplum yaşamının önemli bir parçası kabul edi- noktalama kurallarına uyuyorum. Cümlelerimde anlatım bozuk-
lir; sevgi görürdü. luğu olmaması için anlatım ilkelerine dikkat ediyorum. Ayrıca
3. Olası Cevap: Bütün insanlığı ilgilendiren ahlaki ve sosyal değer kitap okumanın Türkçeyi doğru yazmama katkısı olacağını dü-
yargıları evrensel değerleri oluşturur. Metinde de sevgi, sabır, şündüğüm için bol bol kitap okuyorum.
vefa, cömertlik gibi değerlere yer verilmiştir. Günümüzde küre-
selleşme ile birlikte ortaya çıkan değişiklikler, insanın doğayla Etkinlik No.: 139
etkileşimini zayıflatmıştır. Eserde evrensel değerlerin yazar tara-
fından somutlaştırılarak verilmesi, okur üzerinde bir farkındalık 1. Olası Cevap: Yazar; hayatta karşılaşılan her olay karşısında insan-
ve duyarlılık meydana getirir. ların takınacağı tavrın, sonucu belirleyeceğini ifade etmektedir.
Hadiseler karşısında mantıklı düşünerek yerine göre hareket et-
4. Olası Cevap: Günümüz şehir hayatında özellikle sosyal yalnızlık mek gerektiğini hatırlatmak istemiştir.
çeken insanlar için hayvan sevgisinin önemi yadsınamaz. Hay- Öğretici metinlerde yazar ile anlatıcının aynı kişi olması bu tür
vanların; kişilerin stres ve endişelerini, yalnızlık hissini azaltarak
onlara mutluluk verdiği, hayatın zorluklarına karşı dayanıklılık metinlere daha gerçekçi ve inandırıcı bir özellik kazandırır.
kazandırdığı söylenebilir. İnsan, hayvanlardaki güzellikleri göz- 2. Olası Cevap: Yazar, bu ifadelerde kendi görüşlerine yer vererek
lemlediğinde hem hayata bakışı yönünde olumlu değişimler yaşa- okuru yönlendirmeyi amaçlamaktadır. Okurun, verilen konuyu
yacak hem de yaşamın güzelliklerinin farkında olacaktır. düşünerek sorgulamasını hedeflemektedir.

568