Page 573 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 Beceri Temelli Etkinlik Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11

CEVAP ANAHTARLARI
4. Olası Cevap: Fıkra türündeki metinler gazete ve dergilerde ya- 3. üzre: üzere
yımlanır ve genellikle gündelik meseleler hakkında görüşleri içe- devam etmeğe: devam etmeye
rir. Çoğu zaman metinde bahsedilen konu aradan zaman geçince
toplumun geneli için önemini yitirir. Bu yüzden de bu tür metin- konuşmağa: konuşmaya
ler kalıcı olmaz. Sadece yazarın üslubuna veya anlattığı konulara vak’a: vaka
ilgisi olanlar ve dönemle ilgili araştırma yapanlar için kalıcılığını 4. Olası Cevap:
devam ettirebilir.
… hem gizli gizli yazıma devam etmeğe, hem de misafirimle müm-
Etkinlik No.: 148 kün olduğu kadar konuşmağa başladım. (Tekrarlı Bağlaç Örneği)
Metinde bu tür kullanıma başvurulmasına sebep olarak dönemin
1. a) Olası Cevap: geçerli imla kuralları gösterilebilir.
Küçük Dergi’nin ilk sayılarının birinde /
dolaylı tümleç 5. Metinde geçen kâğıt, sanatkâr, mahkûm sözcükleri verilen bilgiyi
örneklendirmektedir. Kelimelerdeki k sesini â ve û düzeltme ün-
Mehmet Pinpiloğlu’nun “Yapma Sanatçı” üzerine bir yazısını / lüsü inceltmiştir.
belirtili nesne
Etkinlik No.: 150
okumuştum.
yüklem 1. Olası Cevap:
b) Olası Cevap: Kupür, Fransızcada “couper” (kesmek) mastarından yapılma bir
Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Yaban adlı romanında / ad. (addır.)
dolaylı tümleç “Küpür” demek yanlıştır, doğrusu “kupür”. (kupürdür.)
Kurtuluş Savaşı yıllarının Anadolu’sunu / görüyoruz. Yanlıştır, doğrusu “mali porte”. (portedir.)
belirtili nesne yüklem Yukarıdaki anlamla hiçbir ilişiği yok. (yoktur.)
2. Olası Cevap:
2. Olası Cevap: Türkçede bir isim ve et-, eyle-, kıl-, ol- yardımcı fi-
illeriyle oluşan birleşik fiiller vardır. bahsediyorum kelimesi de bu Gerçekten de sayın dinleyiciler, bu söylenişi ben de sık sık duyuyo-
yolla oluşan birleşik fiillerdendir. Bu birleşik fiillerin isim kısmın- rum. Yanlıştır, doğrusu “mali porte”.
da herhangi bir ses olayı meydana geldiğinde iki kelime bitişik 1. Virgül: Hitap için kullanılan sözcüklerden sonra kullanılmıştır.
yazılır. Burada “bahis” kelimesinde “i” ünlüsü düşmüştür. Bu yüz- 2. Virgül: “Yanlıştır” ifadesi yüklemdir. “mali porte” ifadesi de
den iki kelime bitişik yazılmıştır. yüklemdir. Dolayısıyla virgül, sıralı cümleleri birbirinden ayır-
mak için kullanılmıştır.
3. Olası Cevaplar:
3. Gazete makale ve fıkralarından saklamak üzere kestiğimiz
Virgülün Kullanım Amacı Örnek Cümle
zarf tümleci
Birbiri ardınca sıralanan Gençlik yıllarında roman, parçalar için / kullanılıyor / çokluk.
eş görevli kelime ve kelime öykü, şiir ve tiyatro türlerine yüklem zarf
gruplarının arasına konur. ilgi duydu. tümleci

Tırnak içinde olmayan alıntı Cengiz Aytmatov’un Beyaz 4. Cümlenin öge sıralanışı özne, yüklem, özne, yüklem şeklindedir.
Gemi romanını okuyorum,
cümlelerden sonra konur. “Bana verdiğin kitap bitti, kitabın konusu ilginçti.”
dedi.
5. Olası Cevap: Fransızcada, Avrupalılaşmak, Hollandalıdan.
4. Olası Cevap: Bence noktalama işaretlerinin kullanımı kişilerin
tercihlerine bırakılamaz. Eğer noktalama işaretlerini herkes kendi Etkinlik No.: 151
düşüncesine göre kullanırsa dilde karmaşa ortaya çıkar. Noktala-
ma işaretleri TDK’nin belirlediği kurallara uyularak herkes tara- 1. a)
fından ortak bir şekilde kullanılmalıdır. Kelime Tahmin

Etkinlik No.: 149 mütemadiyen Sürekli, devamlı.
vakur Ağır.
1. Olası Cevap:
Örnek cümleler: latif Güzel, hoş.
Gayet garip bir vak’ayı anlatan dostum, birden bire elindeki ki- nebat Bitki.
tabı yere bıraktı. cenup Dört ana yönden biri.
Gayet garip bir vak’ayı anlatan dostum, o an elini masadan uzak-
laştırdı. b) Metnin bağlamının tabloda verilen kelimelerin anlamını
2. tahmin etmede önemli bir katkısı olmaktadır. Çünkü metin
Gayet yakın bir dostun insaflı gözünden Yusuf’un doğaya dönük izlenimlerini aktarmaktadır. Metnin
kaçırmak istediğim bu büyük sır, yarın Özne konusu ve kelimelerin kullanım şekli anlamlarının tahmin
gazetede çıkacak. edilmesine katkı sağlamaktadır.
2. Olası Cevaplar: Ben, yazarın tablodaki bazı kelimeleri günümüz-
Sırrı fâş olmuş bir eser, doğmadan ölmeğe Dolaylı Tümleç de kullanmayacağını düşünüyorum. Çünkü günümüzde cenup
mahkûmdur. gibi, nebat gibi sözcükler karşımıza çıkmamakta, bu sözcükler
günlük hayatta kullanılmamaktadır.

571