Page 18 - Coğrafya 10 | 4.Ünite

10. Sınıf
AFETLER
247

Yeryüzünde yaklaşık 500 civarında aktif volkan vardır. Milyonlarca insan, bu volkanların eteklerinde ya
da yakın çevrelerinde yaşamaktadır. İnsanoğlu, geçmişte yaşanmış volkanik faaliyetlerden defalarca etkilen-
mesine rağmen özellikle tarım açısından elverişli olan bu alanlara yerleşmekten asla vazgeçmemiştir (Görsel
4.14). Volkanların püskürmeleri önlenemez olsa da diğer afetlerde olduğu gibi alınacak bazı tedbirlerle olu-
şabilecek zararlar en aza indirgenebilir. Çoğu zaman püskürme öncesinde başlayan depremler, volkandan
çıkan gazlar ve özellikle de o bölgedeki yer altı sularının sıcaklığının artması volkanik püskürmenin haber-
cisi olabilir. Yanardağ patlaması erken uyarı sistemi, volkanik bölgelerde bu tür belirtileri hassas bir şekilde
kaydederek volkanik püskürme başlamadan önce insanlara güvenli bölge lere gidebilme imkânı sunmaktadır
(Görsel 4.15).

Görsel 4.14: Sinabung Volkanı ve çevresindeki tarım alanları (En- Görsel 4.15: Cotopaxi Volkanı ve erken uyarı sistemi (Ekvador)
donezya)
Türkiye'de Volkanik Faaliyetler
Volkanların dağılışına bakıldığında Türkiye, üç
önemli aktif volkanizma kuşağından birisi olan Ak-
deniz Havzası'nda yer almaktadır (Harita 4.7). Gü-
nümüzde aktif volkanın bulunmadığı Türkiye'de ka-
yıtlara geçen en son volkanik faaliyet (1441 ve 1443
yılları) Nemrut Volkanı'na aittir. Ağrı Dağı, Tendürek
Dağı, Erciyes Dağı ve Hasandağı volkanlarının da ta-
rihî çağlarda faaliyetlerini sürdürdüğüne dair bulgu-
lar mevcuttur (Görsel 4.16). Ayrıca Manisa'nın Kula
ilçesindeki volkanik küllerin içinde tespit edilen ayak
izlerinin, volkan patlamasından kaçan bir insana ait
olduğu sonucuna varılmıştır. Bu durum, yakın zama-
na kadar ülkemizde volkanik faaliyetlerin gerçekleş- Görsel 4.16: Erciyes Volkanı (Kayseri)
tiğinin de bir başka kanıtıdır.
Bul. Karadeniz Gürcistan
K. Ağrı D.
Yun. B. Ağrı D. Erm.
Tendürek D.
Süphan D. N.Ö.C.
Nemrut D.
Kula Volkanları Erciyes D.
Hasan D. İran
Ege Denizi Karadağ Karacadağ Karacadağ Irak
Melendiz D.

Suriye
Nisiros Volkan konileri
Santorini Akdeniz 0 115 230
KKTC Kül konileri
GKRY km
Harita 4.7: Türkiye ve Türkiye'nin yakın çevresinde bulunan volkanlar
247