Page 19 - Coğrafya 10 | 4.Ünite

ÇEVRE VE TOPLUM

Kütle Hareketleri
Bu hareketler, doğadaki çeşitli etkenler ya da insanların bazı faaliyetlerine bağlı olarak yamaç dengesinin
bozulması sonucu ortaya çıkar. Başlıca kütle hareketleri; heyelan, toprak kayması, kaya düşmesi ve çamur
akıntılarıdır. Kütle hareketlerinden olan heyelanlar; dünyanın birçok yerinde görül meleri, büyük can ve mal
kayıplarına yol açmaları ve yeryüzünde çok büyük değişikliklere neden olmaları bakımından ayrı bir öneme
sahiptir. Heyelanların başlıca nedenleri şunlardır:
• Arazinin eğimli olması
• Toprağın suya doyması (şiddetli yağışlar veya kar erimeleri)
• Arazinin yapısı (tabakaların eğim doğrultusunda uzanması ve killi tabakalaların varlığı)
• Depremler ve volkanik faaliyetler
• Bitki örtüsünün tahrip edilmesi
• Yamaç dengesini bozan insan faaliyetleri
Heyelanlar; can kaybının yanı sıra tarım alanlarının zarar görmesine, toprak kaybının yaşanmasına, bitki
örtüsünün tahrip olmasına ve doğal hayatın ortadan kalkmasına neden olabilmektedir (Görsel 4. 17).
Toprak kayması, suya doyan yüzeydeki toprağın anakayadan koparak yer değiştirmesi olayıdır. Bir başka
kütle hareketi olan kaya düşmeleri; eğimli ve kayalık arazilerde daha çok deprem, donma-çözünme, heyelan,
yol yapımı ve maden ocağında yürütülen faaliyet ler sonucu meydana gelmektedir. Çoğunlukla kurak ve yarı
kurak bölgelerde görülen çamur akıntıları ise suya doymuş yüzey malzemelerinin eğim doğrultusunda çok
hızlı bir şekilde yer değiştirmesi şeklinde gerçekleşir (Görsel 4.18).

Görsel 4.17: Şiddetli yağmurdan kaynaklanan heyelan (Malezya) Görsel 4.18: Giampilieri'de 3 Ekim 2009'da meydana gelen çamur
akıntısı (İtalya)

HABER KÖŞESİ
Çin'de Heyelan Köyü Yok Etti

Çin'in güneybatısındaki Siçuan eyaletinde bulunan Maoşien vilayetine bağlı Şinmo köyünde yerel sa-
atle 06.00'da heye lan meydana geldiği açıklandı. Yaşanan bu felakette 141 kişinin yanı sıra 46 evin de
toprak altında kaldığı öğrenildi.
Ayrıca düşen kayalar ve toprak kütlesinin, böl-
gedeki bir nehrin 2 kilometrelik kesimini tıkadığı
ve kara yolunun da 1,6 kilometrelik bölümünü yok
ettiği kaydedildi.
Göçük altında kalanların bulunması için böl-
geye 300 kişilik acil yardım ekibi gönderildi. Yet-
kililer, heyelan nedeniyle dağdan yaklaşık 3 mil-
yon metreküp kaya ve toprak kaydığını tahmin
ediyor. Toprak altında mahsur kalanlar için ara-
ma ve kurtarma çalışmaları sürüyor.
(Basından, 24/06/2017)

248