Page 17 - Coğrafya 9 | 2.Ünite

2. ÜNİTE || BEŞERİ SİSTEMLER

yetleri genellikle tarıma dayalı sanayi tesisleridir.
Köyler; nüfusun 2.000’in altında olduğu, insanların genellikle
tarım ve hayvancılık faaliyetleriyle geçimini sağladığı, toplu veya
dağınık yerleşmelerdir. Bazı köylerde balıkçılık, ormancılık ve tu-
rizm faaliyetleri de ön plana çıkabilmektedir.
Köy altı yerleşmeleri; köyden küçük, köy olmanın gerekli şart-
larını taşımayan, idari olarak köye bağlı, tek ev ya da birkaç evden
oluşan yerleşmelerdir.
Köy altı yerleşmeleri; yıl boyunca konaklama süresine göre de-
vamlı veya geçici yerleşmeler şeklinde sınıflandırılır. Bu yerleşme-
lerin bir kısmı devamlı (mahalle, divan, mezra, çiftlik), bir kısmı ise
geçici (yayla, kom, oba, ağıl, dam, bağ evi) yerleşmelerdir. Geçici
yerleşmeler, genellikle ilkbahar ve yaz aylarında hayvancılık ve ta-
rım faaliyetleri için kullanılır.
BİLGİ KUTUSU
Şehir Yerleşmeleri
Kır ve şehir yerleşmelerinin
Şehir yerleşmeleri; sanayi ve ticaret gibi tarım dışı faaliyetlerin nüfusa göre sınıflandırılması
ön plana çıktığı, nüfusu genellikle 20.000’in üstünde olduğu yer- görecelidir. Nüfusuna göre
leşmelerdir. Şehirlerde genellikle planlı bir yerleşme görülür. Ka- sınıflandırmada belirlenen
labalık nüfusun ihtiyaçlarına yönelik meslek ve iş kolu çeşitliliği uluslararası ortak bir kıstas
fazladır. Şehir yerleşmeleri, nüfuslarına ve fonksiyonlarına göre yoktur. Türkiye’de, Türkiye
sınıflandırılabilir (Şema 2.5). İstatistik Kurumu (TÜİK) ta-
rafından nüfusu 20.000’den
ŞEHİR YERLEŞMELERİ fazla olan yerleşmeler şehir

yerleşmesi olarak kabul
edilir.
Nüfusa Göre Fonksiyona Göre

• Tarım
• Küçük Şehirler • Maden
Şehri
(20.000-100.000) Şehri
• Sanayi
• Kültür
• Orta Büyüklükteki Şehirler Şehri
Şehri
(100.000-500.000) • Ticaret
• Ulaşım
• Büyük Şehirler Şehri Şehri
(500.000-1.000.000) • Turizm
• Dinî Şehir
Şehri
• Metropol Şehirler • İdari
• Liman
(1.000.000’dan fazla) Şehir
Şehri
Şema 2.5: Şehir yerleşmelerinin sınıflandırılması
Şehirler, nüfuslarına göre farklı büyüklükte olabileceği gibi ön
plandaki ekonomik faaliyetler ve sosyal yapıları bakımından da
farklılık göstermektedir. Bir şehirde bir ya da birden fazla fonksi-
yon ön plana çıkabilmektedir.

Ders İçi Çalışma
Nüfus sayısına ve ön plandaki fonksiyonuna göre belirle-
nen şehir türlerinin her biri için dünyadan veya Türkiye’den
birer örnek şehir belirleyiniz.

161
ı ı| |ı ı