Page 19 - Coğrafya 9 | 2.Ünite

2. ÜNİTE || BEŞERİ SİSTEMLER

Yer şekilleri: Yer şekilleri unsurlarından yükselti, eğim, bakı ve
dağların uzanışı; yerleşmeler üzerinde etkilidir. Türkiye, genç olu-
şumlu bir ülke olduğundan ortalama yükseltisi fazla ve arazi yapısı
engebelidir. Bunun sonucunda kısa mesafelerde yerleşme olanak-
ları değişiklik göstermektedir. Dağlık, engebeli ve yükseltinin fazla
olduğu yerlerde yerleşme seyrekken iklimin elverişli, engebenin
az olduğu yerlerde yerleşme yoğundur:
• Muğla ve Hakkâri çevresinin dağlık ve engebeli olması, yerleşme
olanaklarını kısıtlamıştır (Görsel 2.15).
• Bursa çevresinin arazi yapısının düz olması, yerleşme olanakla-
rını artırmıştır.

Görsel 2.15: Engebeli arazide yerleşme örneği

Toprak Verimliliği: İklim şartlarının uygun olduğu verimli top-
raklarda yerleşme sıktır. Tarıma elverişsiz topraklarda yerleşme
seyrektir:
• Çukurova, Bursa Ovası; yerleşmenin sık olduğu alanlardır.
• Tuz Gölü çevresinde toprağın tuzlu ve çorak olması yerleşmenin
seyrek olmasına yol açmıştır.
Bitki Örtüsü: Türkiye’de ormanların sık olduğu alanlarda yer-
leşme seyrektir.
• Doğu ve Batı Karadeniz Dağlarındaki ormanlık alanlarda yerleş-
meler seyrektir (Görsel 2.16).

Görsel 2.16: Orman alanları yerleşmeyi sınırlandırır

163
ı ı| |ı ı