Page 20 - Coğrafya 9 | 2.Ünite

2. ÜNİTE || BEŞERİ SİSTEMLER

Türkiye’de Yerleşmelerin Dağılışını Etkileyen
Beşerî Faktörler

Göçler: Göç alan yerlerde yerleşmeler büyürken göç veren
yerlerde küçülür:
• İstanbul, İzmir gibi şehirler; sürekli göç aldıkları için yerleşme-
nin sık olduğu alanlardır.
• Ağrı, Kars gibi şehirler; göç verdikleri için yerleşmenin seyrek
olduğu alanlardır.
Ulaşım Olanakları: Yerleşmeler, ulaşım imkânlarının uygun ol-
duğu alanlarda gelişim gösterir. Ulaşım imkânlarının kısıtlı olduğu
alanlarda yerleşme zorlaşır. Ulaşım; sanayi ve ticaret gibi ekono-
mik faaliyetlerin gelişmesinde önemli bir etkendir:
• Afyonkarahisar, Eskişehir, Konya gibi illerin gelişmesinde kara
ulaşımının kavşak noktasında olmaları etkilidir (Görsel 2.17).
• Kastamonu ve Sinop’un iç kesimlerle ulaşımının zor olması yer-
leşme gelişimini olumsuz etkiler.

Görsel 2.17: Konya
Ekonomik Faaliyetler: Sanayi, ticaret, turizm, tarım ve maden-
cilik gibi ekonomik faaliyetlerin geliştiği alanlar göç aldıklarından
yerleşmeler büyür. Ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olduğu alanlar
göç verdiklerinden yerleşmeler küçülür:
• İstanbul, İzmir, Bursa gibi ekonomik faaliyetlerinin geliştiği şe-
hirler; yerleşmenin sık olduğu alanlardır.
• Hakkâri, Ardahan gibi ekonomik faaliyetlerin kısıtlı olduğu şe-
hirler; yerleşmenin seyrek olduğu alanlardır.
• Bir köy olan Batman, burada petrol bulunması ve petrol rafine-
risi kurulması sonucunda büyüyerek il olmuştur (Görsel 2.18).
• Elazığ’ın Maden ilçesindeki bakır işletmesinin kapanması, yer-
leşimi olumsuz etkilemiştir.

Görsel 2.18: Batman

164
ı ı| |ı ı