Page 7 - Felsefe 11 | 5.Ünite

5. ÜNİTE 20. Yüzyıl Felsefesi

bölüşüm olmadığı fikri Almanya’yı da içine almış ve tüm Avrupa’yı, 20. yüzyıla doğru ise dünyayı sarmış-
tır. Bu arayışlar içinde öne çıkan siyasi düşünceler arasında sosyalizm hızla yayılmıştır. Bu açıdan en fazla
eleştiriye uğrayan düşünür de Hegel olmuştur. Avrupa’daki gelişmeler doğrultusunda felsefede yeni fikirler
oluşmuştur.
Marx “İnsan doğaya ne kadar yabancılaşırsa o kadar toplumsallaşır, ne ka-
dar toplumsallaşırsa da o kadar kendine yabancılaşır.”
Hegel felsefesine yapmış olduğu itirazın yanı sıra materyalizm ve poziti-
vizm düşüncelerinden etkilenen Marx, sosyalist düşüncenin öncülerinden biri
olmuştur. Marx’ın görüşleri diyalektik materyalizmdir. Marx, baş aşağı oldu-
ğunu düşündüğü Hegel’in diyalektik düşüncesini, ayakları üzerine çevirdiği-
ni ifade ederek diyalektiği; ekonomi temelinde insanlık tarihine uygulamıştır.
Dolayısıyla Hegel’in tarihsel idealizmini, ekonomi temelinde tarihsel materya-
20. Yüzyıla Doğru lizme dönüştürmüştür.
Oluşan Felsefelerin Sören Kierkegaard “Ne olduğun gerçeğiyle yüzleş, çünkü seni değiştirecek
Etkileri olan şey odur.”
19. yüzyıl itibarıyla Almanya’da Hegel felsefesine karşı çıkan diğer bir
filozof da Sören Kierkegaard’tır. Bu filozofun önemi sadece Hegel felsefesine
itirazda bulunması değil; 20. yüzyıl felsefesini etkilemesi ve onun için de varo-
luşçu felsefe akımının öncülerinden biri olmasıdır. Kierkegaard’ın Hegel’e eleş-
tirisi, genel olarak Hegel’in felsefesinde bireyin öznel olarak var olma şansı-
nın olmadığı yönündedir. Hegel’in akılla gerçeği birbirine eşlemesi noktasında
nesnel bir sistem kurduğunu ve bu sistemde öznel bir varoluşa yer vermediğini
belirtir. Dolayısıyla Kierkegaard, nesnel gerçeklik görüşünün karşısına öznel
gerçeklik görüşünü çıkarır. Ona göre gerçek olan varoluştur.

18-19. yüzyıl felsefi tartışmaları, 20. yüzyıl felsefesinde pozitivizm, diyalektik materyalizm ve varoluşçu-
luk felsefelerinin ortaya çıkmasını sağlamıştır. Bu felsefeler, aynı zamanda çağdaş felsefede bazı ana akım-
lara dönüşmüştür.

Uygulama

Aşağıda verilen ifadelerin 20. yüzyıl felsefesinin ortaya çıkmasındaki etkilerini boş bırakılan yerlere yazı-
nız. Yazdıklarınızdan hareketle verilen soruları cevaplayınız.

Felsefi Birikim
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................

Toplumsal Koşullar
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................

Bilimsel Gelişmeler
..............................................................................................................................................
..............................................................................................................................................

Sorular
1. Çağın gelişmelerinden bağımsız bir felsefe olabilir mi? Açıklayınız.
2. Yeni oluşan felsefe akımları, kendinden önceki felsefi akımlarından bağımsız mıdır?
Açıklayınız.

123