Page 32 - FL Kimya 10

Tereyağı, hayvan iç yağı ve hidrojenle doyurularak elde edilen mar-
garinler katı yağ türleridir (Görsel 4.56). Katı yağlarda doymuş yağ asidi
oranı yüksek olduğundan vücut sıcaklığında da katı hâlde bulunurlar. Vü-
cudun ihtiyacından fazla katı yağ kullanımı, yağın damarlarda birikmesine
neden olur. Bunun sonucunda damar sertliği ve damar tıkanıklıkları mey-
dana gelebilir.
Kızartma işlemlerinde kullanılan sıvı yağlar, yüksek sıcaklıklarda tek-
rar tekrar kullanılırsa bozularak oksidasyona uğrar. Yağların fiziksel ve
kimyasal yapılarında, besin ve tat özelliklerinde önemli değişmeler mey-
dana gelir. Ayrıca kızartma işlemlerinde yüksek sıcaklıklarda trans yağlar
oluşur.
Yemeklik yağların kararlılığını artırmak için sıvı yağların hidrojenle do-
yurulması ile margarinler elde edilir. Bu üretim esnasında, doğal olma-
yan trans yağlar oluşur. Trans yağ oluşumu, yağın erime noktasını arttırır.
Görsel 4.56: Margarin
Trans yağlar kandaki kolesterol seviyesini yükseltip normal metabolik yağ
dönüşümlerini engellediği için kalp-damar hastalıklarına neden olabilir.
Doymuş yağ ve yağ asidi oranı düşük, doymamış yağ oranı yüksek
olan yağların vücut için daha yararlı olduğu tıbbi araştırmalar sonucunda
ispatlanmıştır. Yüksek oranda yağ tüketildiğinde kolesterol, kalp-damar
hastalıkları, diyabet, kanser ve felç gibi hastalıkların arttığı bilimsel araş-
tırmalarla kanıtlanmıştır.

4.2.3. Atık Yağların Yönetimi ile İlgili Proje

Giriş
Atık yağların ekotoksik etkisinden dolayı çevreye zararları vardır.
Kullanılmış atık yağların toplanarak geri dönüşümü ile farklı ürünler
elde edilir. Geri dönüşümü yapılan yağların hem çevreye zararı önlenir
hem de bu yağlar ile ülke ekonomisine katkı sağlanır. Resmî verilere
göre toplanması gereken kullanılmış atık yağların sadece %1’i topla-
nabilmektedir. Toplanamayan yağlar çevreye atılınca çevre kirliliğine
neden olur (Görsel 4.57). Bu nedenle kullanılmış bitkisel atık yağ top-
Görsel 4.57: Atık yağ
lanması konusunda bireylerin bilinçlendirilmesi gerekmektedir.

Projenin Amacı ve Kapsamı
Teknolojinin gelişmesi, enerjiye olan ihtiyacı arttırmış; enerji ihtiya-
cını karşılamak için de pahalı olan fosil yakıtlara alternatif, yenilenebilir
enerji kaynaklarının kullanımını zorunlu hâle getirmiştir. Günümüzde
en önemli yenilenebilir enerji kaynaklarından birisi biyodizeldir. Atık
yağlar biyodizel üretiminde kullanılmaktadır. Atık yağların toplanarak
biyodizele dönüştürülmesiyle ülkemizin enerji ihtiyacının bir kısmı
karşılanacak ve bu durumun ekonomimize katkısı olacaktır. Bilimsel
araştırmalarda, araştırma sonuçlarındaki verileri toplarken etik ilkelere
uymak gerektiğini unutmayınız.

Projenin Hedefleri
Projenin genel hedefi, kullanılmış atık yağların toplanarak çevre
kirliliğine etkisinin azaltılması ve ekonomiye katkısının sağlanmasıdır.
Aynı zamanda çevre ve insan sağlığı açısından kişileri bilgilendirip bi-
linçlendirmeyi ve yerel yönetimlerle iş birliği yapmaktır.

200