Page 30 - FL Kimya 10
P. 30

Balık Yağı: Somon, hamsi, orkinos, uskumru, ringa gibi balıklardan elde
                                            edilen yağ türüdür. Balık yağı, besin desteği olarak yaygın kullanılan bir
                                            besin kaynağıdır. Çoklu doymamış yağ asitleri oranı en yüksek olan yağ
                                            türüdür. Balık yağı, omega-3 yağ asitlerini içerdiği için kalp, damar ve kan-
                                            ser hastalığı riskini azaltır, damar tıkanıklığı ve felci önler, kan basıncını
                                            düşürerek hipertansiyonu kontrol eder.

                                                                     Kanola Yağı: Kanola bitkisinden elde edilen
                                                                     sıvı  bir  yağdır.  Kanola  yağı,  gıda  alanı  dı-
                                                                     şında da kullanılan bir yağdır (Görsel 4.53).
                                                                     Mum, sabun, sanayi yağları, vernik ve biyo-
                                                                     yakıt üretiminde kullanılır. Avrupa Birliği ülke-
                                                                     lerinde kanola üretimi biyodizel  elde etmek
                                                                     için  yapılmaktadır.  Kanola  yağı,  yüksek  sı-
                                                                     caklıklarda  bozulmadığı  için  kızartmalarda,
                                                                     yüksek ısı gerektiren fırınlamalarda ve kon-
                                                                     serve yiyeceklerde daha çok tercih edilir.
                                            Görsel 4.53: Kanola yağı
                                            Mısır  Özü Yağı:  Mısır  tohumlarından  elde  edilen  sıvı  bir  yağdır.  Diğer
                                            bitkisel yağlardan daha hafif ve daha ucuz olduğu için tercih edilir. Mısır
                                            özü yağı, %85 oranında doymamış yağ içerdiği için kanda kolesterol sevi-
                                            yesini düşürerek kalp hastalıkları riskini azaltır. A vitamini içerdiği için göz
                                                                                   o
                                            sağlığına yararlıdır. Tutuşma sıcaklığı 232  C olduğundan kızartma yağı
                                            olarak kullanılır. Mısır özü yağı, trans yağ içermeyen margarin üretiminde
                                            kullanılır.

                                            Fındık Yağı: Fındıktan fiziksel yollarla (eks-
                                            traksiyon) elde edilen ve kimyasal bir işlem
                                            uygulanmayan  sıvı  yağdır  (Görsel  4.54).
                                            Fındık yağı, doymamış yağ asidi olan oleik
                                            asidi yüksek oranda içerir. Oleik asit, yapı-
                                            sında çift bağ bulundurur ve kolay sindirilir.
                                            Fındık yağı, kemik ve diş gelişimi için kal-
                                            siyum, kan üretimi için demir, kasların ça-
                                            lışması  için  potasyum,  gelişim  ve  cinsiyet
                                            hormonları  yapımı  için  gerekli  olan  çinko   Görsel 4.54: Fındık yağı
                                            elementlerini içerir. Tablo 4.5’te bazı bitkisel yağların içerikleri verilmiştir.

                                            Tablo 4.5: Bazı Bitkisel Sıvı Yağların İçerdiği Asit Yüzdeleri
                                Yağ Asidinin Özel-
                  Kimyasal                                       Ayçiçek     Mısır Özü    Fındık     Kanola
                                liği Doymuş/Doy-    Zeytinyağı
                 Bileşimler                                        Yağı        Yağı        Yağı       Yağı
                                     mamış
               Palmitik asit (%)     Doymuş           7.5-20       3-10        8-12         4-5        3-5

               Stearik asit (%)      Doymuş          0.5-5.0       1-10         2-5         2-3       1.5-2

                Oleik asit (%)     Doymamış           55-80       15-65        19-50       78-83     48-60

               Linoleik asit (%)   Doymamış           3.5-21      20-75        35-62       7-13      19-22

              Linolenik asit (%)   Doymamış          0.0-1.5       < 0.7       < 2.0       < 0.5      9-11




                198
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35