Page 11 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite

CH 4 + Cl 2 ışık+ısı CH 3 Cl + HCl
Monokloro metan

CH 3 Cl + Cl 2 ışık+ısı CH 2 Cl 2 + HCl
Dikloro metan

ışık+ısı
CH 2 Cl 2 + Cl 2 CHCl 3 +HCl
Trikloro metan (Kloroform)

CHCl 3 + Cl 2 ışık+ısı CCl 4 + HCl
Tetrakloro metan (Karbon tetraklorür)

Alkanların Doğal Kaynakları ve Kullanım Alanları
Petrol, kömür ve doğal gaz alkanların doğal kaynakların-
dandır. Ham petrol, 1’den 60’a kadar karbon atomu içeren
hidrokarbonların oluşturduğu yağsı görünümlü bir maddedir.
Doğada en bol bulunan alkan, alkanların en basit üyesi olan me-
tandır. Atmosferde, yeryüzünde ve okyanuslarda büyük miktar-
larda metan mevcuttur. Metan gazı taş kömürü yataklarında ve
bataklıklarda da bolca bulunur ve bataklık gazı olarak da bilinir.
Evlerde ısınma ve pişirme amacıyla kullanılan doğal gazın yak-
laşık %85’i metan, geri kalanı diğer hidrokarbon ve gazlardır.
Yüksek basınç altında sıvı hâlde bulunan ve sıvılaştırılmış petrol 123
gazı olarak adlandırılan LPG propanca zengin bir hidrokarbon
karışımıdır.
Alkanlardan yakıt olarak doğal gaz ve LPG dışında benzin,
motorin ve fuel oil elde edilir. Ayrıca yol yapımında kullanılan
asfalt ve bir yalıtım malzemesi olan katran da bir alkan karı-
şımıdır. Bununla beraber altı karbonlu hekzan bileşiği çözücü
özelliğe sahiptir ve sanayide bitkisel yağ üretimindeki ekstraksi-
yon işleminde kullanılır (Görsel 3.3).

Görsel 3.3: Bitkisel sıvı yağ üretimi

FEN LİSESİ KİMYA 12