Page 20 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite

IUPAC sistemine göre alkinlerin adlandırılması yapılırken şu
kurallara uyulur:
1. Üçlü bağ içeren en uzun karbon zinciri seçilir.

C 2 H 5 C 2 H 5
– – – –
–
–
CH 3 –C C–CH–CH 3 CH 3 –C C–CH–CH 3
–
–
Yanlış zincir seçimi Doğru zincir seçimi
2. Üçlü bağın yakın olduğu uçtan başlanarak karbon zincirine
numara verilir.
1 2 5-6
C 2 H 5 C 2 H 5
6 5 4 3– 1 2 3 4–
–
–
–
–
CH 3 –C C–CH–CH 3 CH 3 –C C–CH–CH 3
–
–
Yanlış numaralandırma Doğru numaralandırma
3. Zincire bağlı dal varsa önce dalın bağlı olduğu karbonun
numarası ve grubun adı yazılır. Üçlü bağın yeri ve alkinin
adı yazılarak adlandırma işlemi tamamlanır.
5-6
C 2 H 5
1 2 3 4–
–
–
CH 3 –C C–CH–CH 3
–
Örnek 4-metil-2-hekzin
Aşağıdaki alkinleri IUPAC sistemine göre adlandırınız.
132 CH 3 Cl Cl
–
–
–
–
–
–
–
HC C–C–CH 2 –CH 3 CH 2 –C C–CH 2
–
–
–
CH 3
Çözüm
Cl Cl
CH 3
1 2 3 4 5 1 2 3 4 –
–
–
–
–
–
–
HC C –C–CH 2 –CH 3 CH 2 –C C–CH 2
–
–
–
CH 3
3,3-dimetil-1-pentin 1,4-dikloro-2-bütin
Alıştırma
Aşağıdaki alkinleri IUPAC sistemine göre adlandırınız.
CH 3 CH 3 CH 3
– – b) – – – –
–
–
–
a) HC C–CH 2 –CH–CH 3 HC C–C–CH 3 c) HC C–CH–CH 3
–
–
–
–
CH 3

CH 3 CH 3
–
–
ç) HC–C–CH 2 –CH–CH–CH 3 d) C–C–CH 2 –CH 2 –CH 2 –CH 3
–
–
–
–
–