Page 18 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite

3.1.7. Alkenlerde Geometrik İzomeri
Alkenlerde ikili bağa sahip komşu karbon atomlarındaki
aynı gruplar, bağ düzleminin aynı ya da farklı tarafında bulun-
duğunda iki farklı izomer yazılabilir. Çünkü bu bileşiklerde kar-
bon-karbon arasındaki ikili bağ, bağlı olan grupların dönmesini
engeller. Bağlı grupların aynı olanları bağ düzleminin aynı
tarafında ise cis (sis), zıt tarafında ise trans olarak adlandırılır.
Bu izomeriye cis-trans ya da geometrik izomer denir.

H – H H
– – – CH 3
H 3 C – C=C – CH 3 H 3 C – C=C – H

cis-2-büten trans-2-büten

Alkenlerde ikili bağın bulunduğu karbon atomlarından biri-
ne aynı iki grup bağlı ise geometrik izomer bulunmaz.

130

Geometrik izomer, alkenlere farklı fiziksel özellikler kazan-
dırır. Örneğin cis izomere sahip alken trans izomere göre az da
olsa polar özelliktedir. Bu nedenle cis izomere sahip olan alke-
nin kaynama noktası trans izomere göre yüksektir.
Örnek

2-pentenin geometrik izomerlerini yazınız.
Çözüm

cis-2-penten trans-2-penten

İkili bağ etrafındaki dönme engellenmiş olduğundan alkil grupları bu iki izomerin bi-
rinde ikili bağın aynı tarafında (cis izomer), diğerinde ikili bağın zıt tarafında (trans izo-
mer) yer alır.
Alıştırma

1,2-dikloroetenin geometrik izomerlerini yazınız.