Page 22 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite
P. 22

OH                  – O
                                                                                              –
                                               HC–CH + H 2 O  HgSO4                        Tautomeri    CH 3 –C–H
                                                                    CH 2 = CH
                                                   –
                                                                           –
                                                              H2SO4
                                                   –
                                                 Etin                         Enol                        Aldehit sınıfı bileşik
                                                  Karbon sayısı ikiden fazla olan alkinlerde kararsız enol bile-
                                               şiği ketona dönüşür ve enol-keton tautomerisi oluşur.
                                                                              – OH                 – O
                                                   –C–CH + H 2 O  HgSO4              Tautomeri     –
                                               CH 3   –           H2SO4   CH 3    –C=CH 2          CH 3 –C–CH 3
                                                   Propin                   Enol           Keton sınıfı bileşik
                                                      –

                                                  Alkinlerle alkenlerin kimyasal özellikleri arasındaki en
                                               önemli fark, alkinlerin asidik karakterli hidrojen içermesidir.
                                               Asidik karakterli hidrojen atomu içeren alkinler, asetilen ve uç
                                               alkinlerdir ( R–C –
                                                               –C–H). Uç alkinlerdeki asidik karakterli hidro-
                                                               –
                                               jen atomları gümüş ve bakır metalleriyle yer değiştirir ve tuz
                                               oluşur.
                                                  Asetilen, bakır(I) klorürün amonyaklı çözeltisinden geçirilir-
                                               se kırmızı renkli bakır tuzu çöker.

                                               HC–CH + 2Cu(NH 3 ) 2 Cl     Cu–C–C–Cu  + 2NH 4 Cl + 2NH 3
                                                   –
                                                                                 –
                                                                         Kırmızı renkli bakır tuzu
                                                                                 –
                                                   –
                                                  Asetilen aynı şekilde gümüş nitratın amonyaklı çözeltisinden
        134                                    geçirilirse beyaz renkli gümüş tuzu çöker.
                                             HC–CH + 2Ag(NH 3 ) 2 NO 3     Ag–C–C–Ag   + 2NH 4 NO 3  + 2NH 3
                                                                                 –
                                                 –
                                                                                        Beyaz renkli gümüş tuzu
                                                                                 –
                                                 –

                                                  İç alkinler (R–C≡C–R), asidik karakterde hidrojen atomu
                “ Hiç kimse                    içermediği için alkinlerin bu tepkimelerini vermez.
                                                           –
                  başarı merdivenlerini               R–C–C–R + 2Cu(NH 3 )2Cl        Tepkime olmaz.
                                                           –
                                                           –
                  elleri cebinde                      R–C–C–R + 2Ag(NH 3 )2NO 3        Tepkime olmaz.
                                                           –
                  tırmanmamıştır.  ”              Asetilenin ağır metal tuzları  kuru hâlde iken ufak bir sarsın-
                             Konfüçyüs         tıda bile şiddetle patlar.
                                                          3.1.10. Aromatik Hidrokarbonlar
                                                  Aromatik  hidrokarbonlar benzenden türeyen halkalı bile-
                                               şiklerdir. Bazı benzen bileşiklerinin kendilerine has kokuları
                                               vardır.Bu nedenle organik kimyanın gelişmeye başladığı yıllarda
                                               bu bileşikler için aromatik kelimesi kullanılmıştır. 1825 yılın-
                                               da Michael Faraday gaz borularındaki tortuları incelerken bir
                                               bileşik keşfetmiş ve bu bileşiğin basit formülünün CH olduğunu
                                               ortaya koymuştur. 1834 yılında ise Mitsherlic (Mitşerlik) ben-
                                               zenin formülünün C 6 H 6  olduğunu belirlemiş ancak benzenin
                                               yapısı uzun süre anlaşılamamıştır. Benzenin yapısı için ilk uy-
                                               gun öneriyi yapan Kekule, altı karbon atomunun altılı bir halka
                                               oluşturduğunu ve bu karbonların her birine bir hidrojenin bağlı
                                               olduğunu belirtmiştir.
   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27