Page 17 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite
P. 17
Alkenler de alkanlar gibi yanıcıdır, yandığında karbon dioksit
ve su oluşturur. Alkenlerin genel yanma denklemi şu şekildedir:
C n H 2n + 3n/2O 2 nCO 2 + nH 2 O
C 2 H 4 + 3O 2 2CO 2 + 2H 2 O
Alkenler, yükseltgenme tepkimesi vererek kuvvetli yükselt-
gen olan potasyum permanganat (KMnO 4 ) ile seyreltik bazik
ortamda ve soğukta diolleri oluşturur. Bir maddenin alken olup
olmadığı bu tepkimeden yararlanılarak bulunabilir. Eğer madde
bir alken ise menekşe renkli potasyum permanganat çözeltisini
renksiz hâle getirir. Bu tepkime Baeyer (Bayer) deneyi olarak
bilinir ve tepkimenin genel denklemi şu şekildedir:
3R-CH=CH 2 + 2KMnO 4 + 4H 2 O 3R-CH-CH 2 + 2MnO 2 + 2KOH
OH OH
–
–
Diol
3CH 2 =CH 2 + 2KMnO 4 + 4H 2 O 3CH 2 -CH 2 + 2MnO 2 + 2KOH
Eten
OH OH
–
–
Etandiol
Alkenlerin en önemli tepkimelerinden biri polimerleşme-
dir. Polimerleşme tepkimesinde alken molekülleri birbirlerine
uzun zincirler oluşturacak şekilde bağlanır. Örneğin bir etilen
molekülündeki ikili bağ, uygun koşullarda ve katalizör eşliğinde 129
açılarak bir diğer etilen molekülüyle bağ yapabilir. Ona başka
bir etilen molekülü bağlanır, aynı işlem tekrarlanarak devam
eder ve sonunda uzun bir hidrokarbon zinciri oluşur. En basit
polimer, etilen bileşiğinin polimerleşmesi sonucu oluşan
polietilendir.
_
_
nCH 2 =CH 2 [CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH 2 -CH 2 ] n
Etilen Polietilen (PE)
Aşağıda bazı polimerlerin elde edildiği monomerler verilmiştir
(Tablo 3.2).
Tablo 3.2: Bazı polimerlerin elde edildiği monomerler
Monomerin Adı Monomerin Formülü Polimerin Formülü Yaygın Adı
Vinil klorür CHCl=CH 2 _ [CHCl-CH 2 ] _ Polivinil klorür
n
Tetrafloro etilen CF 2 =CF 2 _ [CF 2 -CF 2 ] _ Teflon
n
Stiren CH(C 6 H 5 )=CH 2 _ [CH(C 6 H 5 )-CH 2 ] _ Polistiren
n
Akrilonitril CH 2 =CH-CN _ [CH 2 -CH-CN] _ Poliakrilonitril
n
Bütadien CH 2 =CH-CH=CH 2 _ [CH 2 -CH=CH-CH 2 ] _ Polibütadien
n
FEN LİSESİ KİMYA 12