Page 40 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite

Propanol
CH 3 -CH 2 -CH 2 -OH
Propanol ya da yaygın adıyla propil alkol, oda şartlarında
keskin küf kokusuna sahip renksiz bir sıvıdır. Havadan ağır olan
buharı göz, burun ve boğazda tahrişe yol açar. Propanol sanayide
genellikle çözücü olarak (yazıcı mürekkeplerinde, boyalarda, koz-
metik ürünlerinde) kullanılır. İzomeri olan propan-2-ol (izopro-
pil alkol), dezenfektan özelliğe sahiptir. Bu özelliğinden dolayı
sabun ve losyonlarda antiseptik olarak kullanılır. Ayrıca izopropil
alkol ilk ticari sentetik alkoldür.

Bütanol
CH 3 -CH 2 -CH 2 -CH 2 -OH
Molekül formülü C 4 H 9 OH olan n-bütanol, mono alkollerin
dördüncü üyesidir. Bu alkolün izomerleri 2-bütanol, 2-metil-1-
propanol ve 2-metil-2-propanol şeklindedir. Şeffaf, renksiz ve
kokusu kalıcı olmayan bir sıvıdır. Suda metanol ve etanol gibi iyi
çözünmez. Sanayide diğer alkoller gibi çözücü olarak kullanılır.
Ayrıca bütanolden araç motorlarında etanol gibi yakıt olarak da
yararlanılır.

Etandiol (Glikol)
CH 2 -OH
CH 2 -OH
_
152 Yaygın adı glikol olan etandiol, renksiz ve yağlı bir sıvıdır. Oto-
mobillerin soğutma sistemlerinde antifriz, hidrolik fren sistemle-
rinde fren sıvısı olarak kullanılır.

Propantriol (Gliserin)
CH 2 -OH
CH-OH
_
CH 2 -OH
_
Alkol ailesinden olan propantriolün yaygın adı gliserindir.
Akışkan olmayan, berrak ve renksiz bir sıvıdır. Bitkisel ve hay-
vansal yağlardan sabun yapımında bir yan ürün olarak ortaya
çıkmıştır. Gliserinin çok çeşitli kullanım alanları vardır. Sakız ve
reçinelerin temel bileşeni olan gliserin, modern dış cephe koru-
yucularının üretiminde de kullanılır. Nitrik asitle verdiği tepkime
sonunda nitrogliserin adı verilen patlayıcı elde edilir. Alyuvar ve
göz korneası gibi canlı dokuları dondururken dokuları soğuktan
korur.