Page 38 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite
P. 38
Dikkat! 3.3.4. Etanolün Elde Edilmesi
Etanol, sanayiden tıbba pek çok alanda kullanılan bir alkol-
dür. Günümüzde alkol üretimi büyük ölçüde fermantasyona
(mayalanma) dayanır (Görsel 3.14). Fermantasyon, genellik-
Fermantasyon le glikozun alkole dönüştüğü reaksiyonlar için kullanılan bir
sonucu elde edilen
etanol ile diğer yöntemlerle terimdir. Ancak daha uygun bir ifadeyle fermantasyon, karbon-
elde edilen etanol hidratların alkol ve asitlere dönüştürülmesidir.
kimyasal olarak aynıdır.
Biliyor musunuz? Görsel 3.14: Etanol fermantasyon tesisi
Etanol, Etanol, glikozun zimas enzimi yardımıyla fermantasyonu
çoğunlukla bitkisel mad- sonucu oluşur. Fermantasyon, tek hücreli canlıların enerji elde
delerin fermantasyonu sonu- etmesini sağlayan bir olay olduğu için fermantasyon sonunda
150 cu elde edildiği için hububat ATP açığa çıkar. Bu olayın kimyasal denklemi şu şekildedir:
alkolü adını da alır.
C 6 H 12 O 6 (Zimas) 2C 2 H 5 OH + 2CO 2 + ATP
Glikoz Etanol
Fermantasyon dışında sanayide etanol elde etmenin fark-
lı yöntemleri vardır. Bu yöntemlerden biri, etil halojenürü
(C 2 H 5 X) sodyum hidroksitin (NaOH) veya potasyum hidroksi-
tin (KOH) seyreltik çözeltisiyle ısıtmaktır. Yer değiştirme tepki-
mesi şeklinde adlandırılan tepkimenin denklemi şu şekildedir:
Dikkat! C 2 H 5 X + KOH (Isı) C 2 H 5 OH + KX
Etil halojenür Etanol
Sanayide etanol elde etmenin bir diğer yöntemi de eten
(C 2 H 4 ) bileşiğini kuvvetli asit katalizörlüğünde su (H 2 O) ile
Alkil halojenürlerin tepkimeye sokmaktır. Bu tepkime etendeki ikili bağın tekli bağa
KOH veya NaOH ile tepki- dönüştüğü bir katılma tepkimesidir. Söz konusu tepkimenin
mesi sonucunda etanol dışın- denklemi şu şekildedir:
daki primer alkolleri de elde
etmek mümkündür. CH 2 =CH 2 + H 2 O C 2 H 5 OH
Eten Etanol