Page 36 - Fen Lisesi Kimya 12 | 3.Ünite
P. 36
Alkollerde hidroksil sayısı arttıkça kaynama noktası yükselir.
Çünkü hidroksil grubu sayısının artması birden fazla hidrojen
bağı oluşabilmesi anlamına gelir. Bu durum alkollerin sudaki
çözünürlüklerini de artırır. Yapısında iki hidroksil grubu bulu-
nan glikol, kaynama noktası yüksek olduğu ve suda iyi çözün-
düğü için genellikle antifriz olarak kullanılır (Görsel 3.13).
Görsel 3.13: Antifriz
Hidroksilin bağlı olduğu karbonda dallanma arttıkça alkol-
lerin kaynama noktası düşer. Bu nedenle aynı sayıda karbon
atomu içeren alkollerin kaynama noktasının büyükten küçüğe
sıralaması birincil alkoller, ikincil alkoller, üçüncül alkoller şek-
lindedir (Tablo 3.4).
148 Tablo 3.4: Bazı alkollerin kaynama noktalarının karşılaştırılması Kaynama
Alkolün Adı Alkolün Formülü Noktası
o
1-bütanol CH 3 –CH 2 –CH 2 –CH 2 -OH 118 C
OH
o
2-bütanol CH 3 –CH 2 –CH–CH 3 100 C
OH
2-metil-2-propanol CH 3 –C–CH 3 83 C
o
CH 3
Alkoller genellikle renksizdir ve iyi akışkandır. Ayrıca alkol-
lerin uçuculuk özellikleri de fazladır.
Alkoller Na ve K gibi 1A grubu aktif metalleriyle tepkimeye
girerek alkolatları oluşturur ve H 2 gazı açığa çıkar.
R–OH + Na RONa + 1/2H 2
Alkolat
Alkoller, hidroksil grubunun bağlı olduğu karbon atomunda-
ki hidrojen sayısı kadar yükseltgenir. Bu tepkime türünde birin-
cil alkoller bir kademe yükseltgendiğinde aldehite, iki kademe
yükseltgendiğinde karboksilik aside dönüşür. İkincil alkoller
ise bir kademe yükseltgenir ve ketona dönüşür. Tersiyer alkoller
hidroksil grubunun bağlı olduğu karbon atomunda hidrojen
olmadığı için yükseltgenmez.