Page 18 - Fen Lisesi Kimya 9 | 4. Ünite

Sıcaklık
Bir maddeyi oluşturan taneciklerin ortalama kinetik enerjisinin ölçüsü-
dür. Sıcaklık termometre ile ölçülür.
o
o
Sıcaklık birimi olarak Celcius ( C), Fahrenheit ( F), Kelvin (K) birimleri
kullanılır.
Gazlarda yapılan hesaplamalarda Kelvin sıcaklık birimi kullanılır.
Celcius ile Kelvin arasındaki bağıntı aşağıda belirtilmiştir:
BİLGİ KUTUSU o o
T (K) = t ( C) + 273 ( C “t” ile, Kelvin “T” ile ifade edilir.)
Kelvin ile belirtilen sıcaklık,
mutlak sıcaklıktır. Mutlak Mol Kavramı
o
sıcaklık −273,15 C olup bu Atom ve moleküller sayılamayacak kadar çok küçük olduklarından,
sıcaklıkta atom veya mole- gazların miktarını belirtmek için mol sayısı kullanılır. Mol sayısı “n” harfi
küllerin hareketi tamamen ile gösterilir. Avogadro sayısı kadar tanecik (atom, molekül, iyon) içeren
durur. madde miktarına 1 mol denir.
o
−273,15 C’ veya 0 K dere-
Avogadro sayısı N ile gösterilir.
cesine mutlak sıfır noktası A
Avogadro sayısı = 6,02.10 23
denir.
12
Örneğin karbon C atomunda;
Karbon atomunun atom kütlesi 12’dir. (C=12)
23
1 mol karbon atomu 6,02.10 tane karbon atomu içerir.
1 mol karbon atomu 12 gramdır.
Mol kütlesi; bir mol atom ya da molekülün gram değerine mol kütlesi
denir.
Atom veya molekülün mol kütlesi “M ” ile gösterilir. Birimi “g/mol”dür.
A
Bazı moleküllerin mol kütleleri hesaplaması aşağıda yapılmıştır.
(H=1, O=16, C=12, S=32)
H = 2.1=2 g/mol O =2.16=32 g/mol
2 2
H O=2.1 + 1.16=18 g/mol CO =1.12 + 2.16=44 g/mol
2 2
H SO =2.1 + 1.32 + 4.16 = 98 g/mol
2 4
23
1 mol C atomu=6,02.10 tane C atomu=12 g C atomu
1 mol H atomu=6,02.10 tane H atomu=1 g H atomu
23
1 mol H O molekülü =6,02.10 tane H O molekülü=18 g H O molekülü
23
2 2 2
4.4.2. Gaz Davranışlarının Gaz Kanunları ve Kinetik
Teori ile Açıklanması

Gözle görülmeyen gazların davranışları nasıl açıklanmıştır? Gazların
davranışlarını açıklayabilmek için geliştirilen teoriye kinetik teori denir.
Gazların fiziksel davranışlarını açıklamak için Ludwing Boltzmann
(Ludvik Boldzmen) ve James Clerk Maxwell (Ceymis Kılork Meksvıl) gibi
bilim insanlarının çalışmalarıyla gazlarda kinetik teori ortaya atılmıştır.
Birbirinden oldukça uzakta bulunan gaz tanecikleri, her yöne doğru,
hızlı, sürekli, doğrusal ve zikzaklı hareket eder. Gaz taneciklerinin bu ha-
reketlerine Brown hareketi denir.
Gaz tanecikleri bulundukları kabın çeperleri ve birbiriyle esnek çarpış-
malar yapar. Bu çarpışmalar sırasında tanecikler birbirine enerji aktarır,
ancak taneciklerin toplam enerjisi değişmez.
Gaz taneciklerinin ortalama kinetik enerjileri sıcaklığa bağlıdır. Mutlak
sıcaklıkla doğru orantılıdır.
Aynı sıcaklıkta bulunan bütün gaz moleküllerinin ortalama kinetik
enerjileri birbirine eşittir.
Gaz taneciklerinin çarpışmaları sırasında davranışları ve molekül ya-
pıları değişmez.

158