Page 102 - Türk Dili ve Edebiyatı 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 49
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

1. İslamiyet öncesindeki Türk destanlarında sıklıkla kullanılan “kurt, ışık, ağaç vb.” kavramlara oku-
duğunuz metinde de yer verilmiş midir? Bu metinde İslamiyet’in kabulüyle ilişkili olarak kullanılan
kavramlar hangileridir?

2. Bilgi grafiğinde verilen destanların kahramanlarından Battal Gazi’nin başka milletlerden olmalarına
rağmen Türk destanlarında başkahraman olarak yer almaları nasıl açıklanabilir?

3. Aşağıda farklı Türk destanlarından alınan parçalar verilmiştir. Bunlardan hangisi İslamiyet’in kabu-
lünden sonraki Türk destanlarından biridir? Neden?

I. Metin II. Metin

Gökten bir gök ışık indi. Güneşten ve Yabani koyunların yürüdüğü bir yolu
aydan daha parlaktı. Bu ışığın içinde izleyerek yüksek bir dağda dar bir geçi-
alnında kutup yıldızı gibi parlak bir de vardılar. Bu geçitten geçerek içinde
ben bulunan çok güzel bir kız duru- akarsular, pınarlar, çeşitli bitkiler, çayırlar,
yordu. Bu kız gülünce Gök Tanrı da meyve ağaçları, çeşitli avların bulunduğu
gülüyor, kız ağlayınca Gök Tanrı da bir yere gelince Tanrı’ya şükrettiler ve
ağlıyordu. burada kalmaya karar verdiler.

III. Metin IV. Metin
Davullar vuruldu, kâfir askerleri Eski Hun beylerinden birinin çok güzel iki
at bindiler, saf oldular, savaş için kızı vardı. Bu bey kızları ile ancak tanrı-
gömgök demire büründüler. Diğer ların evlenebileceğini düşünüyordu. Bu
taraftan müminler de at bindiler, hen- sebeple ülkesinin kuzey tarafında yüksek
dekten dışarı çıktılar. On iki bin kişi bir kule yaptırarak iki güzel kızını tanrılar-
saf tuttular. Önce Cûde Gazi meyda- la evlenmek üzere buraya yerleştirdi.
na girdi ve er diledi. Bir kâfir karşı
geldi. Cûde onu tepeledi. Birbiri
ardınca yirmi kâfir yok etti. Mümin-
ler şad oldular.

99
Hazırlayan: Murat AKTÜRK