Page 168 - Felsefe 10

FELSEFE 10 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

devletin de bireyin doğal dönemde sahip olduğu özgürlükleri- tepenin üzerinde kurulu Güneş Kent, en büyüğünün çevresi 7
ni koruma yükümlülüğü vardır. Devlet ne bireyin özgürlüğünü mil olan iç içe geçmiş çember şeklindeki surlarla çevrilidir.
toplumsal çıkarlar için ortadan kaldırabilir ne de bireyin kendi Güneş Kent, Rönesans Dönemi'nin savunma amaçlı dairesel
çıkarları için toplumsal bütünleşmeyi tahrip etmesine izin ve- kent planını yansıtmaktadır. Dış hatlarını oluşturan geniş ve
rebilir. Buradaki karşılıklı dengeyi hak kavramı çerçevesinde yüksek surlar, kuleler, burçlar ve geniş hendeklerle kuşatılan
devlet korumak zorundadır. Güneş Kent'in savunma sistemi, silahlı muhafızlarla destek-
lenmiştir. Kenti, yedi gezegenin isimlerini taşıyan yedi hal-
3. Devletin esasının bireylerin iradesine dayandığı, devletin kaya bölen duvarların iç ve dış yüzeyleri, tüm bilim ve sanat
meşruluğunun bireylerin hak ve özgürlüklerini koruduğu öl- dalları hakkındaki yazılı ve resimli kayıtları sergilemektedir.
çüde olacağı anlayışı, günümüz modern devlet ve insan hak- Kentin, aynı zamanda savunma işlevi gören surlarından en
ları anlayışında büyük öneme sahiptir. Toplum sözleşmeleri dıştaki çember, dört ana yönde yer alan dört kapıdan denize
yoluyla halk yönetime meşruiyet vermektedir. Toplum sözleş- kadar erişimi sağlayan dört cadde ile birbirine bağlanmıştır.
mesinde doğal haklar devletin güvencesi altındadır, bu hakları Kentin birinci duvarı ile ikincisi arasında yer alan 70 adım ge-
devletin kendisinin ihlal etmesi hâlinde toplum sözleşmesi nişliğindeki düz alanda kanallar ve kemerler, yüzme havuzları
ortadan kalkmaktadır. Bu anlayışın geliştirilmesi demokratik ile yaya yolları bulunur.
devletlerin kurulmasında öncü rol oynamıştır. Güneş Ülkesi’nde Toplum Tasarımı: Ülkenin en üst yetkilisi,
dünya ve ahiret işlerinden sorumlu bir başrahip olan Hoh'tur.
2. Yönerge: Hoh'un ordu-savaş işlerinin yöneticisi Pan (Güç); meslek, za-
naat ve bilim işlerinden sorumlu Sin (Akıl); eğitim, beslenme
Bu etkinlikte öğrencilerin ön bilgileri ile konu işlendikten ve giyim işlerini düzenlemekle görevli Mor (Sevgi) isimli üç
sonraki bilgilerini karşılaştırarak kavramlarla ilgili olarak bil- yardımcısı bulunmaktadır. Başrahip ve yardımcıları ile her
gilerinin ne ölçüde değiştiğini fark etmesi ve var olan kavram birine bağlı üçer kişi, 13 üyeli bir Kurultay oluşturmaktadır.
yanılgılarını gidermiş olması hedeflenmektedir. Başlıca karar organı olan Başrahip, üç yardımcısı ile birlikte
kentin tüm sorunlarını çözmek üzere her gün toplanıp gün-
lük işleri görüşür ve gerekirse Kurultay'da alınan kararları
Çalışma No.: 87 değiştirir, onaylar ve uygular. Güneş Ülkesi’ndeki toplumsal
görevler, tüm yurttaşlar arasında eşit olarak paylaştırılmıştır.
Yirmi bir yaşını dolduran her yurttaş, her ayın başında ve
1. Yönerge: ortasında toplanan Kurultay'a katılma ve devlet işleri üzerin-
deki düşüncelerini (devlet işlerinde gözledikleri eksiklikleri,
1. Olası cevap: yöneticilerin görevlerini yerine getirip getirmediklerini) ifade
“Okul pansiyonumuzda kurallar oy çokluğuyla belirlenir. etme hakkına sahiptir. Güneş Ülkesi’nin yurttaşlığına geçmek
Odamızı temiz ve düzenli tutmaktan hepimiz eşit derecede isteyenler, köyde ve kentte birer ay çeşitli denemelerden geçi-
sorumluyuzdur. Koymuş olduğumuz kural herhangi birimizi rilmekte, başarı düzeylerine göre yurttaşlığa alınıp alınamaya-
mutsuz ederse bu kural tartışmaya açılır ve yeniden bir karar caklarına karar verilmektedir. Güneş Ülkesi’nde yaşayanlar,
verilir. Güvenliğimiz için dışarıya çıkış saatlerimiz belirlen- tüm gereksinimlerini serbestçe karşılamaktadır. Güneş Ülke-
miştir.” ya da “Bizim evde kurallar ebeveynimiz tarafından si'nde mal değiş tokuşu yapılıp para kabul edilmemekle birlik-
belirlenir. Bir kural beni mutsuz ederse bunu ebeveynimle te, bazı malların dışarıdan gelenlere satıldığı da görülmekte-
konuşurum. Odamın temizliğinden ve düzeninden ben sorum- dir. Herkes çalıştığı için köleliğe gerek duyulmayan düzende,
luyken evin diğer odalarının sorumluluğu ebeveynime aittir.” en güç ve sıkıcı işlerde çalışanlara özel itibar gösterilmektedir.
vb. Ortak iyeliğin benimsenmesi amacıyla gerekli tüm eşyaları or-
tak kullanılıp her 6 ayda bir ev değiştirilmektedir.
2. Olası cevaplar: (Kıvılcım Akkoyunlu Ertan, Ütopya Tasarımlarında Kent
a) Yaşadığım yerdeki düzen tüm bireyleri mutlu etmektedir. yazısından derlenmiştir.)
Kararlarıma saygı duyuluyor, güzel bir iletişim kurabiliyo-
ruz, ihtiyaçlarım karşılanıyor, kendimi güvende hissediyo-
rum vb. Çalışma No.: 88
b) “Yaşadığım yerdeki düzenin orada yaşayan bütün bireyleri
mutlu ettiğini düşünmüyorum. Bunun için herhangi bir dü-
zenin olmaması gerektiğini düşünüyorum ancak bu şekilde 1. Yönerge:
herkes mutlu ve huzurlu olabilir.” “Ortak kararların alındı-
ğı, herkesin yaşamına saygı gösterilen, güvenli bir ortam 1. Öğrencinin konuyla ilgili görüşünü ifade edebilmesi beklenir.
sunan bir düzende herkes mutlu ve huzurlu olabilir.” gibi
cevaplar verilebilir.
2. 1, 2, 3, 4 ve 5 numaralı görseller sanat eseridir. Bunlar eşi
benzeri olmayan, alımlayan kişilerde (estetik suje) beğeni
3. Olası cevap: duyguları yaratan, yaratıcılık sonucu ortaya çıkan, pratik yarar
“Devleti bir arada yaşayan kocaman bir aile olarak düşün- amacı gütmeyen özgün eserlerdir.
düğümde yaşadığım yerde var olan/yeni kurduğum düzen,
tüm bireylerin mutlu ve huzurlu olmasını sağlardı. Kuralları
herkes onayladığı için bunlara uyma konusunda kimse zorlan- 3. Olası cevaplar:
maz. Bunun için de bireyler kendilerini güvende hissederek Duygusal: Öğrenciler "Hoşuma gitti, coşku ve heyecan uyan-
mutlu ve huzurlu bir şekilde yaşar.” dırdı, beğendim, huzur verdi." ifadeleriyle beğenilerini belir-
“Devleti bir arada yaşayan kocaman bir aile olarak düşündü- tirler.
ğümde yaşadığım yerde var olan/yeni kurduğum düzen, tüm Zihinsel: Öğrenciler eseri kimin yaptığını bilmek isteyebilir,
bireylerin mutlu ve huzurlu olmasını sağlayamaz. Çünkü her eserin hikâyesini bilmek isteyebilir.
bireyin beklenti ve ihtiyaçları farklıdır, bu yüzden tüm insan-
ların mutluluğunu sağlamak olanaksızdır.” İşlevsel: Görsellerde herhangi bir yarar, işlevsel bir fayda
yoktur.
2. Yönerge:
2. Yönerge:
Örnek ütopya: Güneş Ülkesi (1623)- Tommaso Campanella
(Tomazo Kampenella) Örnek kavram haritası aşağıdadır.
Güneş Ülkesi’nde Mekân Tasarımı: Geniş bir ovada yükselen
164