Page 215 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 215
KİMYA 10
Çalışma No.: 101 Çalışma No.: 105
1. • Yarı soy metaller su, baz, zayıf asit ve oksijensiz kuvvetli asit- 1. Zengin → Zn (çinko)
lerle tepkimeye girmez. Pablo → Pb (kurşun)
• Sadece HNO 3 ve H 2 SO 4 gibi oksijenli kuvvetli asitler ile tep- Cariyesine → Cr (krom)
kimeye girer. Beğendiği → Be (berilyum)
• Tepkimeleri Sandığı → Sn (kalay)
Yarı soy metal + Oksijenli kuvvetli asit → Tuz + Gaz + Su Aldı → Al (alüminyum)
şeklindedir.
• Tepkimeleri sonucunda hidrojen (H 2 ) gazı açığa çıkmaz, kul- 2.
lanılan asidin cinsine bağlı olarak NO 2 veya SO 2 gaz çıkışı A B
meydana gelir. • NaOH
• ZnO • HCl
Çalışma No.: 102 • MgO • Al
1. Ag + Derişik H SO → Tepkime gerçekleşir. • Cr • CO 2
2 4
Cu + Derişik HCl → Tepkime gerçekleşmez. • Fe
Hg + Seyreltik HNO → Tepkime gerçekleşir.
3
Ag + Derişik NaOH → Tepkime gerçekleşmez.
2. Yarı soy metal + Oksijenli asit → Tuz + Gaz + Su 3. Al + 3HCl → AlCl + 3/2 H
3 2
3. SO gazı Al + 3NaOH → Na AlO + 3/2H 2
3
3
2
ZnO + 2HCl → ZnCl + H O
2 2
ZnO + 2NaOH → Na ZnO + H O
2
2
2
Amfoter metaller asitler ya da bazlar ile tepkimeye girdiğinde
tuz ve hidrojen gazı oluşurken amfoter oksitler asitler ya da baz-
Çalışma No.: 103 lar ile tepkimeye girdiğinde tuz ve su oluşmaktadır.
1. Tepkimeye girmede isteksiz ve inaktif olan metallere soy me-
taller denir. Soy metaller oksidasyona karşı kararlıdır, asitlerle
tepkimeye girmez, sadece kral suyu denen asit karışımı (3:1 ora-
nında HCl ve HNO karışımı) ile tepkimeye girer.
3
Çalışma No.: 106
2. 1. Metal HCl Çözeltisi NaOH Çözeltisi NH3 Çözeltisi
SOY METAL Al
Fe
Zn
Cu
Au (altın) ve Soy metaller, Soy metaller, Kral suyu HCl,
Pt (platin) gibi asitlerle tepki- sadece kral HNO 3 asitlerin- Pt
metaller soy metal meye girmez suyu ile tepki- den oluşur.
grubuna girer. meye girer. 2. Alüminyum amfoter bir metaldir, hem asitlerle hem bazlarla tep-
kimeye girer. Sirke asit, lavabo açıcı da kuvvetli baz olduğundan
3. Oksidasyona uğramamalarından, tepkimeye girmeye isteksiz ol- alüminyumla tepkimeye girer, bu nedenle alüminyum kapta sak-
malarından ve vücutta salgılanan herhangi bir sıvıyla tepkimeye lanamaz.
girmemelerinden dolayı tercih edilir.
Çalışma No.: 107
1. Tuzlar, asitler ve bazların tepkimesi sonucunda oluşabilen, oda
Çalışma No.: 104 şartlarında katı hâlde bulunan iyonik yapılı bileşiklerdir.
2. Asit Baz Tuz
1. Soy metal yerine aktif bir metal kullanılsaydı aktif metal canlı HCl NaOH NaCl
vücudundaki asidik sıvılarla tepkimeye girip aşınırdı.
HCl NH NH Cl
4
3
2. Altın, soy metal olduğu için yenen ya da içilen şeylerden H CO NaOH Na CO
etkilenmez. Bu yüzden eskiden diş kaplamalarında altın metali 2 3 2 3
tercih edilirdi. 3.
3. Asitler Au ve Pt gibi soy metallerden yapılmış kaplarda
saklanabilir ancak bu metallerden oluşturulmuş kaplar, yüksek
maliyetli olduğu için tercih edilmez.
NH Cl NaCl CH COOK
4
3
Na CO 3
2
213