Page 215 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 215

KİMYA 10



             Çalışma No.: 101                              Çalışma No.: 105
             1. • Yarı soy metaller su, baz, zayıf asit ve oksijensiz kuvvetli asit-  1.  Zengin → Zn (çinko)
                 lerle tepkimeye girmez.                     Pablo → Pb (kurşun)
               • Sadece HNO 3  ve H 2 SO 4  gibi oksijenli kuvvetli asitler ile tep-  Cariyesine → Cr (krom)
                 kimeye girer.                               Beğendiği → Be (berilyum)
               • Tepkimeleri                                 Sandığı → Sn (kalay)
                  Yarı soy metal + Oksijenli kuvvetli asit → Tuz + Gaz + Su  Aldı → Al (alüminyum)
                  şeklindedir.
               • Tepkimeleri sonucunda hidrojen (H 2 ) gazı açığa çıkmaz, kul-  2.
                 lanılan  asidin  cinsine  bağlı  olarak  NO 2   veya  SO 2   gaz  çıkışı   A      B
                 meydana gelir.                                      • NaOH
                                                                                • ZnO       • HCl
             Çalışma No.: 102                                      • MgO        • Al
            1.  Ag  +  Derişik H SO     → Tepkime gerçekleşir.                  • Cr        • CO 2
                          2  4
                Cu  +  Derişik HCl        → Tepkime gerçekleşmez.   • Fe
                Hg  +  Seyreltik HNO   → Tepkime gerçekleşir.
                              3
                Ag  +  Derişik NaOH    → Tepkime gerçekleşmez.
            2.  Yarı soy metal  +  Oksijenli asit  →  Tuz  +  Gaz  +  Su  3.  Al + 3HCl → AlCl  + 3/2 H
                                                                         3     2
            3.  SO  gazı                                     Al + 3NaOH  → Na AlO  + 3/2H 2
                                                                             3
                                                                          3
                  2
                                                             ZnO + 2HCl → ZnCl  + H O
                                                                           2  2
                                                             ZnO + 2NaOH → Na ZnO  + H O
                                                                              2
                                                                           2
                                                                                 2
                                                             Amfoter metaller asitler ya da bazlar ile tepkimeye girdiğinde
                                                             tuz ve hidrojen gazı oluşurken amfoter oksitler asitler ya da baz-
            Çalışma No.: 103                                 lar ile tepkimeye girdiğinde tuz ve su oluşmaktadır.
            1.  Tepkimeye girmede isteksiz ve inaktif olan metallere soy me-
               taller denir. Soy metaller oksidasyona karşı kararlıdır, asitlerle
               tepkimeye girmez, sadece kral suyu denen asit karışımı (3:1 ora-
               nında HCl ve HNO  karışımı) ile tepkimeye girer.
                            3
                                                           Çalışma No.: 106
            2.                                             1.  Metal  HCl Çözeltisi  NaOH Çözeltisi  NH3 Çözeltisi
                               SOY METAL                        Al
                                                               Fe
                                                               Zn
                                                               Cu
                 Au (altın) ve   Soy metaller,   Soy metaller,   Kral suyu HCl,
                 Pt (platin) gibi   asitlerle  tepki-  sadece kral   HNO 3  asitlerin-  Pt
                metaller soy metal   meye girmez  suyu ile tepki-  den oluşur.
                 grubuna girer.        meye girer.         2. Alüminyum amfoter bir metaldir, hem asitlerle hem bazlarla tep-
                                                             kimeye girer. Sirke asit, lavabo açıcı da kuvvetli baz olduğundan
            3.  Oksidasyona uğramamalarından, tepkimeye girmeye isteksiz ol-  alüminyumla tepkimeye girer, bu nedenle alüminyum kapta sak-
               malarından ve vücutta salgılanan herhangi bir sıvıyla tepkimeye   lanamaz.
               girmemelerinden dolayı tercih edilir.
                                                           Çalışma No.: 107
                                                           1.  Tuzlar, asitler ve bazların tepkimesi sonucunda oluşabilen, oda
             Çalışma No.: 104                                şartlarında katı hâlde bulunan iyonik yapılı bileşiklerdir.
                                                           2.  Asit   Baz    Tuz
            1.  Soy metal yerine aktif bir metal kullanılsaydı aktif metal canlı   HCl          NaOH       NaCl
               vücudundaki asidik sıvılarla tepkimeye girip aşınırdı.
                                                             HCl          NH    NH Cl
                                                                              4
                                                                      3
            2.  Altın, soy metal olduğu için yenen ya da içilen şeylerden   H CO      NaOH    Na CO
               etkilenmez. Bu yüzden eskiden diş kaplamalarında altın metali   2  3  2  3
               tercih edilirdi.                            3.
            3.  Asitler Au ve Pt gibi soy metallerden yapılmış kaplarda
               saklanabilir ancak bu metallerden oluşturulmuş kaplar, yüksek
               maliyetli olduğu için tercih edilmez.
                                                                   NH Cl        NaCl      CH COOK
                                                                     4
                                                                                            3
                                                                                            Na CO   3
                                                                                             2
                                                                                                   213
   210   211   212   213   214   215   216   217   218   219   220