Page 214 - Kimya 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

KİMYA 10

Çalışma No.: 93 Çalışma No.: 96
a) Soru: Asit oksit nedir? 1. Üzerinde bir metalin sembolü olan toplar potadan geçtiğinde ba-
Cevap: Ametallerin oksijence zengin oksitleridir. Örnek: NO , zik oksit oluşturur. Buna göre
2
CO , SO , SO , N O ,P O … Na, K, Mg ve Ba yazan toplar üçer puan kazandırmış, H ve N
3
2
2
2
2
5
5
b) Soru: Bu maddelere neden asit oksit denir? yazan toplar ise birer puan kaybettirmiştir. Yusuf oyundan top-
Cevap: Bu maddeler, su ile tepkimeye girerek asitleri lamda 10 puan almıştır.
oluşturdukları için asit oksit olarak bilinir. Potada oluşan oksitlerin formülleri Na O, K O, MgO ve BaO
CO (g) +H O(s) →H CO (suda) şeklindedir. 2 2
2
3
2
2
SO (g) + H O(s) → H2SO (suda)
3
2
2
N O (g) + H O(s) → 2HNO (suda) 2. Na O + H O → 2NaOH
2
2
2
5
2
3
c) Soru: Asit oksitler, bazlarla tepkimeye girdiklerinde hangi K O + H O → 2KOH
2
2
maddeleri oluştururlar? MgO + H O → Mg(OH)
2
Cevap: Bazlarla tepkimeye girerek tuz ve su oluşturur. BaO + H O → Ba(OH) 2
CO (g) + 2NaOH(suda) → Na CO (suda) + H O(s) 2 2
2
2
2
3
SO (g) + 2KOH(suda) → K SO (suda) + H O(s) 3. Bazı metaller amfoter (hem asitlerle hem bazlarla tepkimeye gi-
2
3
2
2
N O (g) + Ca(OH) (suda) → Ca(NO ) (suda) + H O(s) ren) özellik gösterdiği için bu metallerin oluşturduğu oksitler de
5
2
2
3 2
2
amfoter özelliktedir.
1. Ametallerin oksijen sayısı fazla olan oksitleridir. Asidik özellik
gösterirler. Su ile tepkimeye girerek asitleri oluştururlar. Bazlarla
nötralleşme tepkimesi verirler. Çalışma No.: 97
2. 1. Bahçedeki toprağın ve sulama suyunun pH değerleri domates ye-
Özellik Asit Oksit tiştirmek için uygun değildir. Toprak ve su bazik özelliktedir ama
domates asitli toprakta daha iyi yetişmektedir. Bu nedenle topra-
Turnosol kâğıdının rengini kırmızıya çevirir. √ ğın pH değerini düşürmek için sulama suyuna asidik maddeler
eklenir. Toprak asit karıştırılmış su ile sulandığında nötralleşme
reaksiyonu gerçekleşir.
Ele kayganlık hissi verir.
2. Toprağın pH değerini artırmak için toprağa bazik olan maddeler
Suyla tepkime vermez. eklenir. Kireç, odun külü bunlara örnektir.
Asitle tepkime vermez. √
Çalışma No.: 98
Sulu çözeltisi aktif metalle tepkime verir. √
1. Asit ile bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturmasına
nötralleşme tepkimesi denir.
Çalışma No.: 94
2. 2HCl(suda) + Mg(OH) (suda) → MgCl (suda) + 2H O(s)
2
2
2
1. Oksijence zengin olan ametal-oksit bileşiklerine asit oksit denir.
Ametal-oksit bileşiklerinin asit oksit olabilmesi için (A O )
x
y
Y’nin sayısı X’ten CO , NO , SO , N O , SO gazlarında olduğu
2
5
3
2
2
2
gibi büyük olmalıdır. Çalışma No.: 99
2. 6. çıkış 1. 2Na(k) + 2HCl(suda) → 2NaCl(suda) + H (g)
2
3. Tepkimeye Giren ve 2. Elektron verme isteği hidrojenden fazla olduğu için asitlerle
2
Tepkimeler Tepkimeden Çıkanların tepkimeye girerek tuz ve H gazı oluşturabilen metallere aktif
metal denir.
Türleri
SO (g) + H O(s) → sülfürik
2

2
asit asit oksit + su → asit Çalışma No.: 100
CO (g) + NaOH → tuz + su asit oksit + baz → tuz + su
2 1. Su ile tepkimelerine göre aktiflik sıralaması, Na>Li >Ca>Mg
şeklindedir. Na metali 3. periyot 1A, Li metali de 2. periyot
NO (g) + H O(s) → nitrik asit asit oksit + su → asit 1A grubundadır. Aktiflikleri ise Na>Li biçimindedir. Ca
2
2
metali 4. periyot 2A, Mg metali ise 3. periyot 2A grubunda-
CO (g) + HCl(s) → Tepkime dır. Aktiflikleri ise Ca>Mg biçimindedir. Na metali 3. periyot
2
yok. asit oksit + asit → Tepkime yok. 1A, Mg metali ise 3. periyot 2A grubundadır. Aktiflikleri ise
Na>Mg şeklindedir. Bu nedenle periyodik sistemde metalle-
rin aktifliği aynı periyotta soldan sağa azalır, aynı grupta ise
yukarıdan aşağıya artar.
Çalışma No.: 95
2. 2Na + 2H O → H + 2NaOH
2
2
1. Na, Mg ve Al elementleri metaldir. 2Li + 2H O → H + 2LiOH
2
2
Ca + 2H O → H + Ca(OH)
2. Metal ile oksijen elementlerinin birleşmesiyle oluşan oksitlere 2 2 2
bazik oksit denir. 3. Tepkimeye girme eğilimi yüksek olan metallere aktif metal
denir.
3. Periyodik tabloda metalik aktiflik arttıkça oksijenli
bileşiklerinin bazlık kuvveti de artar. Bu yüzden 1A grubu
metallerinin ve 2A grubu metallerinin oksijenli bileşikleri daha
baziktir.
212