Page 101 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 49
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11

Genel Kural: Özne tekilse yüklem tekil, özne çoğulsa yüklem çoğul olur.
Bazı Özel Durumlar:

insan dışındaki bir varlık ya da kavramsa tekildir. *Kişileştirme varsa çoğuldur.

çoğul eki almadığı hâlde çoğul anlamı taşırsa tekildir.

birinci kişi yanında başka şahıs/lar ise I. çoğul kişidir.
Özne yüklem
ikinci kişi yanında üçüncü kişi ise II. çoğul kişidir.

hiçbiri, hiç kimse, kimse vb. kelimeler ise olumsuzdur.

hepsi, herkes, tümü vb. kelimeler ise olumludur.

2. Aşağıdaki cümlelerde geçen özne yüklem uyumsuzluklarını düzeltiniz. Cümlelerin düzeltilmiş şekil-
lerini boşluklara yazınız.

a) İleri sürülen düşünceler nihayet kabul gördüler.
b) Siz ve onlar böyle mi karşılaşacaktı?
c) Birkaç oyuncu bizimle ortak çalıştılar.
ç) Herkes çoktan bu olayın akıbetini duydular.

3. İki arkadaşın aşağıdaki yazışmasını inceleyiniz. Metindeki anlatım bozukluklarının nedenlerini ve
cümlelerin düzeltilmiş biçimlerini tablodaki boşluklara yazınız.

Cümlenin Doğrusu, Anlatım Bozukluğunun Nedeni
Mekana gelip oyuna
hazırlayacaklar mı? 1
Herkes çalışıyor, gelmeyecek.
2
Onları ikna edebilir, hiç
olmazsa bilet
satabilirdin.
3
Çocuklardan hepsine anlattım,
bu hayat memat meselesi,
dedim.
4
Niye destek olmadılar
peki? Sabah tiyatroya,
akşam işlerine
dönebilirlerdi.
5
Üzülme, zor durumda ama
çaresiz değiliz kanka.
6
Üzülmek değil de…
Salon hazırlanıp biletler
sattı mı
rahatlayacağım.
7

99
Hazırlayan: Pınar HACISALİHOĞLU