Page 12 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
4 4 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

2. Aşağıdaki metinlerin hangi edebî akımlarla ilgili olduğunu verilen boşluklara yazınız.

I. Metin
Stendhal’de (Stendal) gözlem önemli bir öğedir. Onun romanı objektif bir
gözlem romanıdır. Romancı olarak insanları gözler, notlar alır, rastladığı ka-
rakterler hakkında fişler düzenler, belgelere dayanır. Ona göre bir roman
kahramanı “her şeyden önce kutusundan çıkmış bu fişlerden biridir.” Stend-
hal kendi romanları hakkında: “Büyük bir yol üzerinde gezinen bir aynadır.”
der. Bu sözler “gerçeğe uyma” kuralını ne dereceye kadar benimsediğinin
bir kanıtı olmaktadır. Romancının yazarken kendisinden bir şey katmadığını
onun işinin, yolda dolaşan bir kişinin izlenimlerini, gördüklerini, bir ayna
gibi yansıtmaktan ibaret olduğunu söylemektedir.

II. Metin
Ulusal kaynaklardan yararlanma konusunda Charles Nodier: (Çarlz Nodiyir)
“Yazı yazdığımız dönemin belli başlı özelliklerinden biri, geçmişin anılarını
canlandırmak, kendi toplumsal gençliğimizin gelenekleri içinde yaşamaya
devam etmek, ulusal eski eserlerimizin tozları içinde, edebiyatımızda ve ta-
rihimizde ihmale uğrayan nitelikleri ve yetenekleri tekrar bulmak konusun-
da duyulan kaçınılmaz ihtiyaçtır.” der.

III. Metin
Hangi konu işlenirse işlensin akıl devamlı olarak duygu, esin ve ruh üze-
rindeki kontrolü elinde tutmalıdır. Akıl doğru olan şeyi gösterecektir. “An-
cak doğru olan şey güzeldir.” Aşırılıklardan kurtaracak, doğruyu yanlıştan
ayıracak olan akıldır. Bu tutum, (...) yazarlar sanat eseri yaratılırken esinin,
hayal gücünün oynadığı rolü görmezlikten geliyorlardı anlamına gelmeme-
lidir. Onlar bu doğal yeteneklerin açıklığı temsil eden akıl tarafından sa-
dece kontrol altına alınmasını savunuyorlardı. Üstelik, sanat eserinin aklın
yönetiminde erişeceği gerçek ve güzellik evrensel bir gerçek ve güzellik
olacaktır. Çünkü her zaman ve her yerde aynı olacaktır. Akıl geçici öğeleri
incelemek yerine, insan psikolojisini, insanın her yerde aynı olan iç dünya-
sını incelemeye zorlayacaktır. “Öyle ise aklı seviniz. Yazılarınız parlaklık ve
değerini her zaman yalnız ondan alsın.” der Boileau (Buelo).

Karekod
Alanı
Asıl karekodlar
yerleştirildikten sonra
kalıptaki görseli siliniz.
Asıl karekodda çerçeve IV. Metin
konturu olmayacak.
Genel olarak gözlem ve belgelere dayanma ilkesini benimsemekle beraber,
“deneysel bilim” yöntemine, hatta Emile Zola’nın (Emil Zola) yaptığı gibi,
soya çekim gibi bir bilimsel konuya edebî eserde yer vermekle hem gözle-
me hem belgelere hem deneye dayanan bir “deneysel roman” türü meydana
getirmek istemiştir.
Cemil Göker, Fransa’da Edebiyat Akımları
(Metinler, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

10
Hazırlayan: Mustafa Asım EKMEKÇİOĞLU