Page 17 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11 7
Kavram Öğretimi
1. ÜNİTE : GİRİŞ > Edebiyatın Sanat Akımlarıyla İlişkisi > Edebiyat ve Sanat Akımları
Kavram : Parnasizm, Sembolizm, Empresyonizm, Ekspresyonizm
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Okuma Becerisi

Çalışmanın Adı SANATTAN EDEBİYATA 20 dk.
Çalışmanın Amacı Edebiyat metinlerinin temsil ettiği sanat akımlarını ayırt edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki açıklamaları ve şiirleri okuyunuz. Soruları bunlara göre cevaplayınız.

PARNASİZM SEMBOLİZM

• Şiirde gerçeklik • Şiirde müzikalite ve anlam kapalılığı
• Biçim mükemmelliği • Dış dünyanın insan üzerindeki etkisinin sem-
• Sanat için sanat anlayışı boller aracılığıyla anlatılması
• Dış dünya betimlemeleri

EDEBİYAT VE SANAT AKIMLARI

EMPRESYONİZM (İZLENİMCİLİK) EKSPRESYONİZM (DIŞAVURUMCULUK)

• Dış dünyanın sanatçıda bıraktığı • İnsanın en gizli yönlerinin açıklanması
izlenimler • Gerçeklerin her insana göre değişmesi
• Hayale ve soyut betimlemelere yer • Sanatçıların kendi kişiliğini ve kendi gerçeklik
verilmesi anlayışlarını dile getirmeleri
• Anlam kapalılığı

I. Metin II. Metin
MAİ DENİZ ELHAN-I ŞİTA
Sâf ü râkid… Hani akşamki tagayyür, heyecân? Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş;
Bir çocuk rûhu kadar pür-nisyân, Eşini gaib eyleyen bir kuş
Bir çocuk rûhu kadar şimdi münevver, lekesiz, gibi kar
Uyuyor mâi deniz. Geçen eyyâm-ı nevbahârı arar...
Ben bütün bir gecelik cûşiş-i ahzânımla, Ey kulûbun sürûd-ı şeydâsı,
O hayâlât-ı pêrişânımla Ey kebûterlerin neşîdeleri,
Müteşekki, lâim, O bahârın bu işte ferdâsı:
Karşıdan safvet-i mahmûrunu seyretmedeyim… Kapladı bir derin sükûta yeri
Yok, bulandırmasın âlûde-i zulmet bu nazar karlar
Rûh-i mâ’sûmunu, ey mâi deniz; Ki hamûşâne dem-be-dem ağlar!
Âh, lâkin ne zarar; Ey uçarken düşüp ölen kelebek,
Ben bu gözlerle mükedder, âciz Bir beyâz rîşe-i cenâh-ı melek
Sana baktıkça teselli bulurum, gibi kar
Mâi bir göz elem-i kalbime ağlar sanırım… Seni solgun hadîkalarda arar;

Tevfik Fikret, Bütün Şiirleri Cenap Şahabettin, Bütün Şiirleri

15