Page 8 - Matematik 11 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
2 MATEMATİK 11 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

İkinci atışta da hedef tahtasını merkezinden vurabilmesi için açının ölçüsünü küçülterek 1 dereceden
daha küçük bir açıyla atış yapmalıdır. Bunun hesaplanması istendiğinde 1 dereceden daha küçük birim-
de bir açı ölçüsü kullanılması gerekmektedir.
Bu gereksinimi karşılamak için 1 derecenin 60 eş parçaya bölünmesi yeterli olacaktır. İşte bu derecenin
60 ta 1 i, bir dakika olarak adlandırılır ve “1'” sembolü ile gösterilir.
Burada derecenin neden 10 değil de 60 parçaya bölündüğü sorusu akla gelebilir. Bilinen birçok ölçü
birimi 10 un katları şeklinde sınıflandırılır. Bu sorunun yanıtı MÖ 3000 yılına kadar dayanmaktadır. Sü-
merler altmışlık sayı sistemini kullanmışlardır. Bu miras onlardan Babillilere aktarılmış ve günümüzde de
hâlâ zaman, açı ve koordinat gibi ölçümlerde kullanılmaktadır.
Dünyanın yörüngesine uydu yerleştirmek, uzun mesafeli füze atışları yapmak, aya uzay aracı indirmek
gibi daha uzun menzilli işlemler için 1 dakikalık açı ölçü birimi yeterli olmayacaktır. Bunun gibi uzak me-
safelerle işlem yapıldığında 1 derecenin 60 ta 1 i olan 1 dakikalık açı ölçülerinin yeterli olması mümkün
değildir. Nitekim fırlatılan bir uydunun yörünge hesapları sırasında fırlatma açıları hesaplanırken çok
hassas ölçümler yapılmıştır. Bu ölçümler derecenin 60 ta 1 birim hassasiyetiyle yapılmış olsaydı uydu-
nun belirlenen hedefe ulaşması çok zor olurdu. Bu nedenle bu işlemlerde daha hassas ölçü birimleri
kullanılmaktadır.
Yukarıda verilen örneklerde olduğu gibi daha hassas ölçümler yapabilmek için dakika biriminin elde
edildiği benzer yöntemle 1 dakikayı 60 eş parçaya bölerek daha küçük bir açı ölçü birimi bulunabilir. Elde
edilen bu birime “saniye” adı verilir ve “1"” biçiminde gösterilir.
Verilen bilgilerden hareketle “dakika” ve “saniye” kavramlarını tanımlayınız.
Dakika:

Saniye:

3. Yönerge: Aşağıdaki tabloda verilen ifadelerden doğru olanların karşısına "D", yanlış olanların karşı-
sına "Y" yazınız.

İfadeler D/Y

Bir derece 60 saniyedir.

Bir dakika 360 saniyedir.

Bir derece 3600 saniyedir.

60' = 3600" dir.

2°=120' dır.

6'=360" dir.

6
Hazırlayan: Erol TOSUNER