Page 14 - Kimya 11 | 5.Ünite

Kimyasal Tepkimelerde Hız

6. Zn(k) + 2HCl(suda) ZnCl (suda) + H (g) tepkimesi sabit sıcaklıkta 20 saniyede tamamlanmak-
2
2

tadır. 13 gram Zn tamamen harcanırken normal şartlarda 4,48 L H gazı oluşmaktadır.
2
Buna göre tepkime ile ilgili
I. Tepkimede Zn katısı toz hâlde kullanılırsa tepkime hızı artar.
II. Tepkimede Zn'nun harcanma hızı ortalama 1 mol/sʼdir.
III. Tepkimede normal şartlarda H ʼin oluşma hızı ortalama 2,24 L/s’dir.
2
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur? (Zn: 65 g/mol)
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve III E) II ve III

ORTALAMA TEPKİME HIZI
Çarpışma teorisine göre etkin çarpışma sayısı arttıkça tepkime hızı
artar. Tepkimeye girenlerin madde miktarı tepkime başladığında en
yüksek seviyededir. Tepkime ilerledikçe girenler ürünlere dönüştüğü
için ortamdaki tepkimeye giren madde miktarı azalır. Dolayısıyla etkin
çarpışma sayısı da azalır. Bu nedenle kimyasal tepkimelerde tepkime
ilerledikçe tepkime hızı azalır.

Grafik 5.1.3ʼte N (g) + 3H (g) 2NH (g)
3
2
2
tepkimesindeki N , H ve NH derişimlerinin zamanla değişimi görül-
2
3
2
mektedir. NH derişiminin sıfırdan başlayarak zamanla hızla arttığı,
3
N ve H derişimlerininse zamanla hızla azaldığı görülür. Tepkime iler-
2 2
ledikçe derişimdeki değişiklik miktarı daha yavaş değişmektedir. Tepki-
meye giren madde miktarı azaldıkça tepkime hızı azalır.
-1
Derişim (mol L ) N molekülü
2
NH molekülü
3
H molekülü
2
4

3 [N ]
2

2
[NH ]
3

1
[H ]
2

0
Zaman(s)

Grafik 5.1.3: N 2 (g) + 3H 2 (g) 2NH 3 (g) tepkimesinde maddelerin
zamanla derişimindeki değişiklik

200