Page 18 - Kimya 9 | 4. Ünite

Maddenin Hâlleri

ETKİNLİK 4.3.1. VİSKOZİTEYE SICAKLIK ETKİSİ
ETKİNLİĞİN AMACI: Farklı sıvıların viskozitelerine sıcaklık etkisinin gözlenmesi

Araç ve Gereç
ETKİNLİK BASAMAKLARI:
• Su 1. Üç tane dereceli silindirin
• Gliserin
• Zeytinyağı her birine 10’ar mL olacak
şekilde; birincisine su, ikin-
• Özdeş boncuk (6 adet)
cisine gliserin ve üçüncüsüne
• 10 mL’lik dereceli silindir (6
zeytinyağı konulur.
adet)
• Su banyosu Görsel 4.3.4: Viskoziteye sıcaklık
• Termometre etkisi
• Kronometre 2. Su bulunan dereceli silindire yavaşca boncuk bırakılır (Görsel
• Sacayak
• Kibrit 4.3.4). Boncuğun suyla temas ettiği andan silindirin tabanına
• Bunzen beki veya ispirto ocağı ulaşana kadar geçen süre kronometre ile ölçülerek tabloya yazı-
lır. Aynı işlem diğer sıvılar için de tekrarlanarak tabloya yazılır.

3. Su banyosuna su doldurularak içinde farklı sıvılar bulunan dereceli silindirler su banyosuna konulur
o
ve 50 C’a kadar ısıtılır. Su dolu dereceli silindir çıkartılır, soğumadan içine yavaşça boncuk bırakılır.
Boncuğun suyla temas ettiği andan silindirin tabanına ulaşana kadar geçen süre kronometre ile öl-
çülerek tabloya yazılır. Aynı işlem diğer sıvılar için de tekrarlanır.

o
Dereceli silindirde 20 C’ta boncuğun düşmesi için geçen 50 C’ta boncuğun düşmesi için geçen
o
bulunan sıvı süre süre
Su

Gliserin

Zeytinyağı

ETKİNLİĞİN SONUÇLANDIRILMASI:
1. Farklı sıvılarda boncukların batma hızını karşılaştırarak sıvıların viskozitelerini kıyaslayınız.
2. Sıcaklık artışı boncukların batma hızını ve sıvıların viskozitelerini nasıl etkilemiştir?
o
3. Aynı işlem 5 C’ta tekrar edilirse viskozite nasıl etkilenir?

NELER KAZANILDI?
Öğrenciler viskoziteyi etkileyen faktörleri öğrenmek için deney yapmak istiyorlar. Aşağıda ve-
rilen deneyleri bu amaç için kullanabilirler mi? Kullanabilirlerse ‘‘Evet’’ kullanamazlarsa ‘‘Ha-
yır’’ı daire içine alınız.

Bu deneyler viskoziteyi etkileyen faktörleri öğrenmeye yardımcı olacak mıdır?

Farklı sıvıların aynı koşullardaki viskozitelerini karşılaştırır. Evet / Hayır

o o
Aynı sıvının 20 C ve 50 C sıcaklıkta viskozitelerini karşılaştırır. Evet / Hayır
Yağlı boyayı oda sıcaklığında ve ısıtarak tahta yüzeye uygular. Evet / Hayır

o o
Farklı sıvıların 20 C ve 50 C sıcaklıkta viskozitelerini karşılaştırır. Evet / Hayır

160