Page 16 - Kimya 9 | 5. Ünite

Doğa ve Kimya

Sera etkisi
Deprem, yanardağ patlaması ya da tsunami gibi doğal felaket-
ler binlerce insanı etkileyebilir. Ancak etkileri genellikle sadece bir
bölgeyle sınırlıdır. 1986’da Ukrayna’daki Çernobil nükleer santralin-
de meydana gelen nükleer kaza tüm kıta boyunca radyasyon yayılma-
sına neden olmuştur. Fakat bütün bu felaketler tüm Dünya’yı etkile-
mez ve gezegenimizin tamamında hayatı bozacak kadar güçlü değil-
dir. Ancak küresel ısınma, yukarıda saydığımız felaketlerin hepsinden
farklıdır ve insan ırkının yakın tarihte karşılaştığı en büyük tehdittir.
Küresel ısınma iklim değişikliğine, birçok türün yok olmasına ne-
den olduğu gibi önlem alınmazsa gezegenimizdeki yaşamın sona er-
mesine de neden olabilir.
Dünya atmosferi tıpkı bir sera gibi davranır. Atmosferdeki karbon
dioksit, su buharı bir sera çatısı gibi gün boyunca Güneş’ten aldığı ısı-
nın bir kısmını tutar. Tutulan enerji atmosferi ve Dünya yüzeyini ısıtır.
Böylece Dünya’nın sıcaklığı yaklaşık 33 °C’ta korunur. Bu olay Dün-
ya’da yaşamın var olmasını sağlayan doğal bir süreçtir.
Bu doğal bir süreçse bilim insanları neden panik yapıyor?
Şu an karşı karşıya olduğumuz sorun, insan faaliyetleri nedeniy-
le atmosferdeki sera gazı miktarının artmasından kaynaklanıyor. At-
mosferdeki sera gazı miktarı arttıkça dünyanın ısınma miktarı da ar-
tıyor (Görsel 5.2.4).
Sera gazları su buharı, karbon dioksit, metan, azot oksit, ozon ve

4. Bir kısmı atmos-
ferdeki sera gazları
tarafından tutulur. 5. Fosil yakıt
3. Bu tutulan Dünya’da yaşamın yakma gibi
ısının bir kısmı var olabilmesi için insan faaliyetleri,
uzaya yayılır. Dünya’nın sıcak atmosfere salınan
1. Güneş olmasını sağlar. sera gazı miktarı-
enerjisi nı arttırır. 6. Artan sera gazları
Dünya’nın Dünya’nın aşırı de-
atmosferine recede ısınmasına ve
ulaşır ve bir iklim değişikliklerine
kısmı uzaya neden olur.
yansır.

2. Güneşten gelen enerjinin
bir kısmı ise Dünya’yı ısıtan
toprak ve okyanuslar tarafın-
dan tutulur.
Görsel 5.2.4: Küresel ısınma

kloroflorokarbonlar (CFC’ler) gibi bazı kimyasalları içerir.
Artan sera gazlarının, hava kirliliğinine ve küresel ısınmaya ne-
den olduğu bir gerçektir. Ancak küresel ısınma çözülemeyecek bir so-
run değildir.

198