Page 21 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 7.Ünite

Tiyatro

Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

Cumhuriyet Dönemi’nde Tiyatro (1950-1980)

1950 sonrasında tiyatro teknik açıdan ilerlemiş, tiyatroda işlenen konular çeşitlenmiştir. Bu dö-
nemde hem çeviri oyunların hem de nitelikli yerli oyunların sayısı artmış, bir yandan da çoğu uyarla-
ma olan müzikli oyun türlerinde eserler verilmiştir. Sahne tekniğine uygun, yalın bir dille bireysel ve
toplumsal konuların işlendiği bu dönemde yurt sorunları, kadının toplum yaşamındaki yeri; köy, töre,
kuşak çatışması, değer yargıları vb. temalara yönelim artmıştır. Sosyal değişimlerin birey ve toplum
yaşamındaki etkileri siyasal, sosyal ve psikolojik yaklaşımlarla yansıtılmıştır.

Bu dönemde Ahmet Kutsi Tecer’in Koçyiğit Köroğlu, Cevat Fehmi Başkut’un Buzlar Çözülmeden,
Selahattin Batu’nun Oğuzata, Haldun Taner’in Keşanlı Ali Destanı, Necati Cumalı’nın Boş Beşik, Orhan
Asena’nın Hurrem Sultan, Recep Bilginer’in Sarı Naciye, Cahit Atay’ın Gültepe Oyunları, Nezihe Meriç’in
Sular Aydınlanıyordu, Refik Erduran’ın Karayar Köprüsü, Adalet Ağaoğlu’nun Çatıdaki Çatlak, Güngör
Dilmen’in Midas’ın Kulakları, Turgut Özakman’ın Töre, Turan Oflazoğlu’nun IV. Murat, Oktay Arayıcı’nın
Dışarda Yağmur Var, Başar Sabuncu’nun Şerefiye, Tuncer Cücenoğlu’nun Kördövüşü adlı eserleri türün
tanınmış örneklerindendir.
Komedi türünde yazılan Buzlar Çözülmeden adlı oyun iki kez sinemaya uyarlanmıştır. Bu oyunda ya-
zar, ihtilal sonrası Anadolu’nun bir kasabasında yaşananları mizahi ve eleştirel bir tutumla yansıtmıştır:
KAYMAKAM
Hah, işte, onun yerine bunu tâyin ettim.
TAHRİRAT KÂTİBİ
Ne diyorsunuz, Deli Çavuşu mu?
KAYMAKAM

Hayır, Mehmet Çavuşu... Ona bundan sonra Deli Çavuş diyenin ağzını yırtarım. Kendisine bir elbise
uydur. Sonra berbere gönder, bir eyi traş etsin.

Metni Anlama ve Çözümleme

1. (Kanape üzerindeki defterleri, dosyaları, zarfları ve T. Kâtibinin yeni getirdiklerini göstererek) Şunlara
bakın, ne de masum, sessiz, zavallı görünüşleri var değil mi? Halbuki bunlar mâzide koskoca bir impa-
ratorluğu batırdılar.
Metinden alınan bu bölümde altı çizili sözle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.
2. Buzlar Çözülmeden adlı metni Fermanlı Deli Hazretleri adlı metinle tür, sunum özellikleri, üslup ve
içerik açısından karşılaştırınız.

Buzlar Çözülmeden Fermanlı Deli Hazretleri

Tür

Sunum özellikleri

Üslup

İçerik

217