Page 130 - Yönetim Bilimi (Tüm Kitap)
P. 130
Yönetim Bilimi
ÖRGÜT VE TEKNOLOJİ (Woodward’ın Teknoloji Tipolojisi)
Joan Woodward [Yohan Vudvırd (1916-1971)], teknolojinin örgüt yapısı üze-
rindeki önemine değinen araştırmacılardandır.
Woodward, örgütlerin performanslarını en üste çıkartan ve her durumda ge-
çerli olan yönetim, ilke ve tekniklerini keşfetmek üzere bir araştırma tasar-
lamıştır. Bu araştırma kapsamında, İngiltere’nin Güney Essex Bölgesi’nde
faaliyet gösteren 100 üretim işletmesini incelemiştir.
Woodward, üç farklı üretim tipinin olacağını ileri sürmüştür. Bu tipler basitten
karmaşığa doğru şöyle sıralanmaktadır:
Birim üretim, sipariş üzerine yapılan tek seferlik üretimdir. Oldukça küçük
miktarlarda ürün üretimi için uygundur. Bir terzinin sipariş üzerine takım elbise
dikmesi, bir ressamın bir tablo yapması, bir ürünün prototipinin tasarlanması
veya ülkemizde oldukça yaygınlaşan markalı konut veya iş yeri projeleri, bu
tür üretime örnek olarak verilebilir.
Kitlesel üretimde ise aynı tip üründen olabildiğince çok miktarda üretilmesi
söz konusudur. Üretim süreci oldukça rutinleşmiş ve genelde makineleşmiştir.
Bu tür üretimde üretim süreci küçük alt bileşenlere ayrılmakta ve her makine
veya birey, işin sadece belli bir kısmından sorumlu tutulmaktadır. Çalışanlar
sürekli olarak aynı işi yapmaktadır. Otomobillerin üretildiği üretim hatları bu
tür bir üretimin en tipik örneğidir.
Süreç üretimi, kitlesel üretimin daha gelişmiş hâlidir. Üretim süreci, kesinti-
siz ve birbirini takip eden alt süreçler şeklinde tasarlanmıştır. Örneğin, petrol
rafinerileri, bu tür bir teknolojiyle çalışan sistemlerdir.
Woodward’ın araştırma sonuçları kitlesel üretim yapan işletmelerde mekanik
örgüt yapısının, birim üretimi ve süreç üretimi yapan işletmelerde ise organik
örgüt yapısının daha uygun olduğunu göstermiştir. Yüksek performans elde
etmek isteyen örgütlerin teknoloji ve örgüt yapısı arasındaki bu ilişkiye dikkat
etmeleri, oldukça önemlidir.
H. A. Simon, Kamu Yönetimi
128