Page 66 - Özel Eğitim İhtiyacı Olan Öğrenciler

ORTAÖĞRETİM KADEMESİNDE KAYNAŞTIRMA/BÜTÜNLEŞTİRME YOLUYLA EĞİTİM UYGULAMALARI

Fiziksel Gelişim
İşitme yetersizliği olan çocuklar, tipik işiten akranlarıyla karşılaştırıldığında fiziksel büyüme açısından
anlamlı bir fark göstermezler. Ancak, genetik ya da doğumla ilgili travmalar sonucu kulak yapılarında bazı
anomaliler görülebilir, örneğin kulak kepçesinin gelişmemesi ya da kulak kanalının oluşmaması gibi. Bunun dı-
şında, işitme yetersizliği olan çocukların boy ve kilo gibi fiziksel gelişim göstergeleri akranlarıyla benzerdir.

Motor Gelişim
İşitme yetersizliği olan çocuklar, motor gelişim sıralarını akranları gibi takip etmelerine rağmen, genel
olarak motor gelişimleri biraz daha yavaş olabilir. İnce motor becerileri, aşırı koruyucu aile tutumları, dildeki
kısıtlamalar ya da vestibüler sistem sorunları nedeniyle gecikebilir. Kaba motor beceriler açısından ise, işitme
yetersizliği olan çocuklar koordinasyon, koşma, top yakalama gibi alanlarda akranlarıyla büyük farklar göster-
mez, fakat yapılan çalışmalar bu çocukların performanslarının genellikle geride olduğunu belirtir. Denge, mo-
tor gelişimde önemli bir faktördür ve işitme sisteminde özellikle vestibüler sistemle ilgili sınırlılıklar, çocukların
dinamik ve statik dengelerini, koordinasyonlarını ve hızlarını etkileyebilir.

Bilişsel Gelişim
Ek bir yetersizliği olmadığı sürece, işitme yetersizliği olan çocuklar
zihinsel kapasite açısından akranlarından farklılık göstermezler. Ancak,
işitme yetersizliği olan çocukların düşünme biçimleri farklı olabilir ve bu,
bir yetersizlik olarak değerlendirilmemelidir. Bellek konusunda ise, yapılan
araştırmalar sonucunda işitme yetersizliği olan çocukların, rakamları içeren
bellek görevlerinde zorlanırken, görsel içerikli bellek görevlerinde daha az
zorlandıkları gözlemlenmiştir. Ayrıca, karmaşık sözcükleri ve fonetik bağ-
lantılı kelimeleri hatırlamada zorlanabilirler, ancak yaşadıkları olaylarla
ilgili durumları yüksek performansla hatırlama eğilimindedirler. İşitsel ve
görsel yöntemlerin bir arada sunulduğu durumlarda ise, hatırlama konu-
sunda daha iyi performans sergiledikleri belirtilmiştir.

Dil ve İletişim Gelişimi
İşitme yetersizliği olan çocuklar, dil gelişimi konusunda işiten akranlarıyla aynı sırayı takip edebilirler
ancak genellikle gelişimleri daha yavaş olur ve akranlarından geride kalabilirler. Sözlü dil becerileri incelen-
diğinde bu çocukların soyut kavramlar ve mecaz kullanımında sınırlılıklar yaşadıkları ve mecazları anlamada
zorlandıkları görülmektedir. Ayrıca, işitme yetersizliği olan çocuklar daha kısa ve basit cümleler kurarlar, edat,
bağlaç ve fiilimsi gibi dil yapılarını daha az kullanırlar. Dilin anlam boyutunda ise, sınırlı bir sözcük dağarcığına
sahip olmaları nedeniyle deyimler, benzetmeler, eş sesli ve mecaz anlamlı kelimeleri anlamada zorluklar ya-
şadıkları bilinmektedir. Dil kullanımı açısından ise, konuşma başlatma ve sürdürmede zorluklar yaşadıkları ve
diyalogların içeriği hakkında yetersiz bilgi sahibi oldukları gözlenmektedir.
Akademik Gelişim

İşitme yetersizliği olan çocukların okuma yazma gelişimleri değerlendirildiğinde, kullanılan öğrenme
materyalleri ve teknikleri ile öğrenme hızlarının farklılık göstermesine rağmen işiten akranlarıyla benzer strate-
jiler kullanarak okuma yazmayı öğrendikleri görülmektedir (Girgin, 2007). Ancak işitme yetersizliği nedeniyle
yeterli dil deneyimlerine sahip olmamaları ve hazır bulunuşluklarının düşük olması, okudukları metinleri anlam-
landırmada zorluk çekmelerine yol açmaktadır. Ayrıca, sınırlı kelime dağarcığı, dil bilgisi ve yazım hataları gibi
nedenlerle okuma yazma becerilerini kazanmada güçlük yaşamaktadırlar. İşitme yetersizliği olan öğrenciler,
özellikle birleşik ve devrik cümle yapılarını anlamakta ve çekim eklerini kullanmada zorlanmaktadırlar (Paul,
2001). Matematik becerileri açısından, tipik gelişim gösteren akranlarına göre daha düşük puanlar almakta ve
yaşça 2-3,5 yıl geride olduğu belirtilmektedir. Test cevaplama davranışlarına bakıldığında ise, zor sorulardan
kaçınma ve doğru cevap verme olasılığı daha yüksek olan kolay sorulara yönelme eğilimi gözlenmiştir (Wood,
Wood, Griffiths ve Hawarth, 1983). İşitme yetersizliği olan çocuklar, matematiksel işlemler ve problem çözme
becerileri konusunda da tipik gelişim gösteren akranlarına göre daha düşük performans sergilemektedirler.
66