Page 67 - Özel Eğitim İhtiyacı Olan Öğrenciler

ÖZEL EĞITIM IHTIYACI OLAN ÖĞRENCILER

Sosyal ve Duygusal Gelişim
İşitme yetersizliği olan çocukların iletişimdeki farklılıklar ve işitme teknolojilerini kullanmaları, sos-
yal-duygusal gelişimlerinde bazı eksiklikler yaratmaktadır. Bu durum, bu çocukların zaman zaman asi, ba-
ğımlı, sorumsuz, olgunlaşmamış, utangaç, izole, teslimiyetçi, rekabetçi veya hırslı olarak tanımlanmalarına yol
açmaktadır. İşitme yetersizliği olan çocuklar, akranlarıyla etkileşim kurduklarında genellikle daha az sosyal
olgunluk sergiledikleri ve okul çağında yalnızlık hissinin arttığı gözlemlenmiştir (Kluwin, Stinson ve Colarossi,
2002). Ayrıca, bu çocukların duygusal durumları fark etme, yorumlama ve anlamada zorlandıkları ve bazen
uygun olmayan duygu durumları sergileyebildikleri belirtilmiştir (Dyck, Farrugia, Shochet ve Holmes-Brown,
2004). Rieffe, Terwogt ve Smith (2003) tarafından işitme yetersizliği olan çocukların isteklerinin karşılanması
konusunda ısrarcı oldukları bildirilmiştir. İşitme yetersizliği olan çocuklar, duygularını gizlemede işiten akranları
kadar başarılı olamayabilirler; duyguları gizlemenin toplumsal kuralları sürdürmek, kendini veya başkalarını
korumak gibi nedenleri olabilir. Başkalarını koruma amaçlı duyguları gizlemek, karşıdakinin zihinsel durumunu
anlama gerektirir ve işitme yetersizliği olan çocuklarda bu sürecin daha yavaş geliştiği rapor edilmiştir (Hosie
ve diğerleri, 2000). Kişilik gelişimi açısından, işitme yetersizliği olan çocuklar yeni durumlara karşı daha katı bir
tutum sergileyebilir ve diğer bireylerin kişilik özelliklerinin farkında olma konusunda zorluk yaşayabilirler. Tipik
gelişim gösteren akranlarına kıyasla daha bencil ve dürtüsel davranışlar sergiledikleri ifade edilmiştir (Mea-
dow, 1980). Marschark (1993) ise işitme yetersizliği olan çocukların ahlaki yargılarının genellikle ceza korkusu-
na bağlı olduğunu belirtmiştir; yani bu çocuklar bir davranışın doğruluğunu, o davranışın sonucunda alacakları
ceza veya ödüle göre değerlendirmektedirler. İşitme yetersizliği olan çocukların diğer insanların bakış açılarını
ve duygularını anlamada sınırlı sosyal etkileşimler nedeniyle tipik gelişim gösteren akranlarından geri kaldıkları
gözlemlenmiştir.

5. İşitme Yetersizliği Olan Öğrenciler İçin Uyarlamalar
İşitme yetersizliği olan çocukların eğitiminde dersin içeriğine bağlı olarak çeşitli uyumlamalar yapı-
labilir. Bu uyarlamalar, çocukların eğitim seviyeleri arttıkça daha da çeşitlenmektedir. Bu bilgi notunda, ders
içeriğine özel uyarlamalardan ziyade, iletişim, sınıf düzenlemesi ve bireyselleştirme gibi genel ilkeler üzerinde
durulacaktır. Her öneri ve strateji, ilgili alt başlıklar altında listelenmiştir:

Çocuğun hem duyabileceği hem de görsel ipuçlarını takip edebileceği bir pozisyonda otur-
masını sağlayın. Bu, çocuğun işitsel ihtiyaçlarına göre değişiklik gösterebilir ve iş birliği içinde
olun.

İşitme cihazları arka plan gürültüsünü artırabileceğinden, sınıf akustiğinin optimize edilmesi
önemlidir. İşitmeye yardımcı teknolojilerin kullanılması da faydalı olabilir.

Sınıfta sorulan soruları işitme yetersizliği olan çocuklar için tekrarlamanız faydalı olacaktır.

Dudak okuma yapan çocuklar için, yüzünüzün görünür olmasına ve tahtaya dönük konuşma-
maya özen gösterin. Aydınlatmanın yeterli olmasına dikkat edin.

67