Page 148 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Dereceli Silindir Kullanımı
Dereceli silindir ile sıvıların hacmi ölçülmektedir. İstenen duyarlılığa göre farklı boyutlarda üretilmektedir. Görsel
3.203’te verilen dereceli silindirler ile farklı miktarlarda hacim ölçümü yapılabilmektedir. Laboratuvarda 500 mL
(5 mL duyarlılıklı), 250 mL (2 mL duyarlılıklı), 100 mL (1 mL duyarlılıklı), 50 mL (0,5 mL duyarlılıklı) ve 20 mL ölçüm-
lerini yapmak için çeşitleri mevcuttur.

Görsel 3.203: Dereceli silindirler

Sıvıların hacmini ölçmek için uygun boyutta ve istenen duyarlılıkta olan dereceli silindir seçilmelidir. Dereceli silin-
dirin içine sıvı doldurulmalıdır. Dereceli silindir, yatay bir zeminde durmalıdır. Gerekirse su terazisi kullanılmalıdır.
Sıvının hacmi bulunurken sıvının yükseldiği hizanın tam karşısından bakmak gerekmektedir. Sıvının yükseldiği hiza-
da okunan değer, dereceli silindirde bulunan sıvının hacmini verecektir.
Sıvının hava ile temas yüzeyi, adezyona ve kohezyona bağlı olarak dereceli silindirde 3 farklı şekilde olabilir. Bu
durumlar, Şekil 3.3’te (a,b,c) verilmiştir. Her bir durumda sıvının hacmi olarak hava ile temas yüzeyinin orta nokta-
sındaki değer alınmalıdır.

22 mL
20 mL 20 mL 20 mL
18 mL

a) Kohezyonun adezyondan b) Kohezyonun adezyona c) Adezyonun kohezyondan büyük
büyük olması durumu eşit olması durumu olması durumu

Şekil 3.3 (a,b,c): Sıvıların dereceli silindirde görünümü
Şekil 3.3 a’daki sıvının hacmi 22 mL olarak okunmalıdır. Şekil 3.3 b’deki sıvının hacmi 20 mL olarak okunmalıdır.
Şekil 3.3 c’deki sıvının hacmi 18 mL olarak okunmalıdır.

147