Page 145 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Laboratuvar Tekniklerine Giriş

Dinamometre Kullanımı
Dinamometre ile kuvvet ölçülmektedir. Görsel 3.197’de verilen dinamometre; kuvvet uygulamak için kanca (çengel),
belli bir yüksekliğe sabitlemek için halka, üzeri bölmelendirilmiş plastik bir kap ile esneklik özelliği olan metal bir
yay kullanılarak yapılmaktadır. Dinamometre ile kuvvet ve yaydaki uzama miktarı kıyaslanarak ölçüm gerçekleş-
tirilir. Dinamometre, düşey olarak halkasından sabitlenir. Çengele kuvvet uygulanır. Yayın ucundaki işaretlenmiş
kısmın yan tarafından bakılarak uygulanan kuvvetin büyüklüğü okunur.

Görsel 3.197: Dinamometre

Cetvel Kullanımı
Cetvel ile uzunluk ölçülmektedir. Doğru şeklinde olan yüzeylere sahip cisimlerin uzunluklarını ölçmek için kulla-
nılmaktadır. Tahta, plastik ya da metalden yapılmaktadır. Genellikle mm basamağında ölçeklendirilmiştir. Görsel
3.198’de olduğu gibi kalemin uzunluğunu ölçmek için ilk olarak kalemin bir ucu cetvelin “0” yazan konuma getirilir.
Kalemin diğer ucunun geldiği hizanın karşısından bakılarak ölçüm tamamlanır.

Görsel 3.198: Cetvel ile uzunluk ölçümü

Mezura Kullanımı
Görsel 3.199’da verilen mezura ile doğrusal yüzeye sahip olmayan uzunluklar ölçülmektedir. Bir ilin harita üzerinden
deniz kıyısının uzunluğunu ölçmek için kullanılabilir. Plastik veya kumaştan üretilmektedir. Doğru ölçüm yapmak
için uçlarına metal parça yerleştirilmiştir. Genellikle mm basamağında ölçeklendirilmiştir. Mezuranın metal kısmı,
ölçülecek nesnenin bir ucuna yerleştirilir. Yüzeydeki tüm girinti ve çıkıntılara mezura değecek şekilde ölçülmek su-
retiyle ölçülecek nesnenin diğer ucuna kadar ulaşması sağlanır. Son noktadaki değer, ölçüm sonucunu verir.

Görsel 3.199: Mezura

144