Page 158 - Fen Bilimleri Laboratuvarı Öğretmen El Kitabı

Mikroskop kullanırken aşağıdaki aşamalara dikkat edilmelidir.
1. Mikroskobun fişini prize takınız.
2. Hazırladığınız preparatı tablaya yerleştirip tutucu klipslerle sabitleyiniz.

3. Mikroskobun ışığını açınız.
4. Objektifi 4x’lik objektife getiriniz, makro vida ile görüntüyü odaklayınız.
5. Mikro vida ile görüntüyü netleştiriniz.

6. Sonra sırayla 10x, 40x objektiflerde sadece mikro vida kullanarak görüntüyü netleştiriniz. (Bu aşamada makro
vida kullanılması objektiflerin çizilmesine, kırılmasına sebep olabilir.)
7. 100x objektif kullanırken preparat ile objektif arasına bir damla immersiyon yağı damlatınız ve mikro vida ile
görüntüyü netleştiriniz.
8. Çalışma bittiğinde objektifi 4x objektife getiriniz, preparatı çıkarınız, mikroskobu temizleyiniz.

9. Mikroskobun ışığını kapatıp fişini prizden çıkarınız.

Mikroskop büyütmesi = Oküler x objektif
Örneğin oküler büyütmesi 5x, objektif büyütmesi 10x olan mikroskopta incelenen obje için 5 x 10 = 50 kez büyütme
sağlanmış olur.
Ayrıca mikroskopta incelenen objenin boyutları özel ölçekler ile hesaplanabilir (oküler ve objektif mikrometre).
Mikroskopta Objelerin Ölçümü

Mikroskopla bitkisel ve hayvansal hücreler, hücre özellikleri, dokular, mikroorganizmalar incelenmektedir. Bazı ça-
lışmalarda ise incelenecek objenin boyutlarının ölçülmesi gerekmektedir. Araştırma kurumlarında bu çeşit ölçümler
sıklıkla yapılmaktadır. Bakteri hücreleri, parazit hücre ve yumurtaları, sporlar, hücre mitokondrisi veya çekirdeği,
kan hücreleri gibi birçok yapı; özel ölçeklerle ölçülebilmektedir. Mikroskopta incelenecek objenin boyutunun ölçül-
mesinde oküler ve objektif mikrometreler kullanılmaktadır.
Oküler Mikrometre: Üzerinde belli aralıklarla çizilmiş çizgilerden oluşan, daire şeklinde lamdır (Görsel 3.213). Mik-
roskopta okülere yerleştirilerek kullanılır ve ölçüm yapmadan önce objektif mikrometre ile çizgiler arası aralıkları
hesaplanır. Oküler mikrometrenin aralıklarının hesaplanması aşağıda gösterilmiştir.

0 10 20 30 40 50

Görsel 3.213: Oküler mikrometre

157