Page 66 - ÇAĞDAŞ DÜNYA SANATI TARİHİ 12

3. ÜNİTE

Gizemli anlatım sembolizm akımı için oldukça önemlidir. Sembolün olduğu yerde çoğu zaman gizem de vardır. Bilin-
meyenin gizemi sembolde saklanır. Bugün açıklaması sayfalarca süren resimlerin veya üslupların arkasında bu anlayış
yatmaktadır. Birçok sanatçı gizemli çalışmaların daha çok izleyici çektiği ve günümüz teknolojisine karşı bu tarz
çalışmaların da daha çok ilgi çekebileceği görüşünde birleşebilmektedir.

Bilgi Notu 2

Sembolizm İslam sanatında da yoğun olarak hissedilir. Bunun nedeni tasvir yasağı gibi görünse de daha çok Allah'ın settar
(gizlilik) sıfatıyla ilgilidir. Simgecilik gizciliktir. Sembolizmin örneklerine hat sanatında rastlanır. Allah'ın sıfatları,
Kur'an-ı Kerim'den alınan sureler veya hadislerden seçmeler desenlerle bezenmiş olarak hat sanatında yer almaktadır.

Sembolizmde sanatçı, figür veya nesneye özgün simgesel
bir anlam yüklemeye başlamıştır. O zamana kadar dinsel
ve mitolojik kökenli ortak simgesel dil, bütünüyle yok
olmamakla birlikte yavaş yavaş yerini sanatçının özgün
simgesel diline bırakmaya başlamıştır. Bu dili başarıyla
kullanan sanatçılardan biri Paul Gauguin’dir (Pol Gogen)
(Görsel 3.17). Sembolist sanatçıların öncülüğünü yapmış
olan Gauguin ilkel sanatın cazibesine kapılmış, bu düşün-
cesini biçim ve renklerle belirtmiş ve figürlerine yansıt-
mıştır. 1880'lerin sonunda Panama ve Martinik'te, 1890'lar-
da Tahiti'de, son yıllarında da Markiz Adaları'nda yaşayan
sanatçının modern yaşamdan uzakta, kendi deyimiyle
“medeniyet hastalığından arınmış olarak” sürdürdüğü
yaşantısı resimlerinin (Görsel 3.18, 3.19) konusunu oluş-
turmuştur. Bu yerlerde bir ölçüde gözlemlediği ve hayal
ettiği dünyaları resmeden Gauguin, resimlerindeki deko-
ratif ögeler ve anti natüralist (doğal olanı temel almayan)
renk kullanımıyla dikkat çekmiştir.
Gauguin, resimlerinde renk ve kontur çizgileriyle yüzeyi
çeşitli bölümlere ayırmıştır. Biçimleri basite indirgeyerek
detaydan kaçınmış ve derinlik veren gölgelerden uzak
durmuştur. Deformasyona uğramış, yalınlaştırılmış kadın
figürlerini, yerlilerin gündelik hayatlarını, düşsel ve büyülü Görsel 3.17: Otoportre, Gauguin,
bir mekân içinde resmetmiştir. 1893, Orsay Müzesi, Paris

Görsel 3.18: Vaaz Sonrası Hayal (Melekle Güreşen Yakup), Görsel 3.19: Kumsalda Tahitili Kadınlar,
Gauguin, 1888, National Galeri, İskoçya Gauguin, 1891, Orsay Müzesi, Paris

63