Page 48 - GRAFİK TASARIM 11
P. 48
Dünyada Grafik Tasarım
Tarih boyunca iletişim gereksinimleri için grafik tasarıma başvu-
rulmuş ancak bu sanatın günümüzdeki anlamıyla bilinçli bir ey-
leme dönüşmesi 1850-1950 yılları arasında ortaya çıkan sanat
hareketleri ile mümkün olmuştur. 18. yüzyılda İngiltere’de başla-
yan Endüstri Devrimi’nin sağladığı teknolojik gelişme, toplumsal
yaşamda büyük dönüşümlere yol açmıştır. Makineleşmenin el
sanatlarını dışlaması ve seri üretim sonucunda niteliksiz ürünle-
rin ortaya çıkması, tasarım ile ilgili yeni çalışmaların yapılmasını
beraberinde getirmiştir.
Tasarım süreciyle estetik ve işlevin bir arada tutulması, toplumsal
yaşamın değerlerine olumlu katkıda bulunulması amaçlanmıştır.
Bu arayışta bazı sanatçılar gelenekçi tutumla sanat ve el sanat-
larının birliğini kurmayı, bazıları da yenilikçi bir tutumla estetik
Görsel 2.26: ve işlevi birleştirme yolunu seçmiştir. Sanatçıların bu çabaları ta-
William Morris
sarım sürecini başlatmış ve çağdaş grafik tasarım için gelişme
ortamını hazırlamıştır.
Günümüz tasarım kültürünü etkileyen ve biçimlendiren çeşit-
li sanat hareketleri ve akımları olmuştur. Bunların başında Arts
and Crafts hareketi gelir. Bu hareket 19. yüzyıl sonunda Endüs-
tri Devrimi’nin toplumsal, ahlaksal ve sanatsal karmaşasına bir
karşı çıkıştır. Arts and Crafts hareketinin önderi olan William
Morris, Victoria Dönemi’nin ucuz ve kötü seri üretim ürünlerinin
niteliksizliğini vurgulamış, tasarımın ve el sanatlarına dönülme-
si gerektiğini savunmuştur (Görsel 2.26). Morris, elde oyulmuş
tahta kalıplarla inisiyal yazı (yazının ilk kelimesindeki baş harfin
Etkinlik illüstratif tasarımı) ve sayfaları çevreleyen bordürler kullanarak
kitap tasarımını bir sanat eylemine dönüştürmüştür.
Arts and Crafts hareketine Arts and Crafts hareketi, daha sonra modernsit sanatçılar ve
ait görselleri derleyiniz. Gör- özellikle Bauhaus tarafından benimsenmiştir (Görsel 2.27). Ayrı-
selleri sınıf panosunda sergi-
leyiniz. Tasarımlardaki ayırt
edici özellikleri söyleyiniz.
Görsel 2.27:
Trellis için duvar kâğıdı tasarımı,
1862, William Morris
46
