Page 40 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11
P. 40
Fransız rokoko akımı, 1721'den sonra Osmanlı sanat-
larını etkisi altına almıştır. Neredeyse tüm sanat dallarını
etkileyen bu akımdan tezhip de etkilenmiştir.
III. Ahmet Dönemi'nde başlayan değişim yaygınlaşıp
19. yüzyılın başlarına kadar sürmüştür. Yüzyıl sonuna ka-
dar devam eden süreçle klasik tezhip üslubu oldukça de-
ğişmiş ve barok unsurları olan iri çiçekler, buketler, vazo,
saksı veya sepet içinde buketler, kurdela ile bağlanmış
çiçekler bolca kullanılmıştır.
Ülkemizde, tezhip sanatının öğretildiği ilk eğitim kuru-
Görsel 1.90: Baba Nakkaş Albümü, TSMK mu, 1914'de Medresetü’l-Hattatin adı ile açılmıştır.
Günümüzde Güzel Sanatlar Fakültelerinin Geleneksel
Türk El Sanatları bölümlerinde, özel atölye ile bazı vakıf-
larda tezyinî sanatlar eğitimi devam etmektedir.
1.5.2. Tezhip Sanatının Önemli Sanatçıları
Baba Nakkaş (1480-1535)
Fatih Sultan Mehmet Dönemi'nde saray başnakkaşlığı
yaptığı çeşitli kaynaklarda belirtilmiştir.
TSMK'de bulunan ve "Fatih Albümü" diye adlandırılan
(Mecmaü'l-Acaib) albümü, saray nakkaşı ve dönem nak-
kaşhanesinin çalışmalarının değişmesinden sonra kay-
bolmaması için bir araya getirilmiştir. Dönem eserlerinin
özelliklerini taşıma nedeniyle Baba Nakkaş ekolü diye
Görsel 1.91: Muhibbi Divanı Tezhibi, Karamemi, TİEM adlandırılan süslemeler (Görsel 1.90) belli bir konu gö-
zetmeksizin bir araya getirilmiş ve günümüze ulaşmıştır.
Şahkulu (16.yy)
Kanuni Dönemi başnakkaşıdır. Saz yolu bezeme üslu-
bunun (Görsel 1.89) ilk temsilcisi olan Bağdatlı nakkaştır.
Ehl-i Hiref teşkilatının başına geçmiştir. Saraydan maaş
almıştır. Şahkulu'nun yetiştirdiği öğrenciler arasında öne
çıkan, kendisinden sonra sernakkaş olan ve onun üslu-
bunu devam ettiren sanatkâr Karamemi'dir.
Karamemi (16.yy)
Kanuni Sultan Süleyman Dönemi'nde Topkapı Sarayı
Nakışhanesi'nin başustalığını yapmıştır. Kanuni Divanı'nı
tezhip ve tezyin etmiştir. Karamemi eserini altın ve bo-
yalarla yapmıştır (Görsel 1.91). Karamemi bir ressamda
görülen renk uyumuna dikkat etmiştir.
Halkârlarda en hakim renk pembe, açık mavi ve açık
mordur. Yeşil rengin tonlarını yapraklarda kullanmıştır.
Beyaz renk mavi ve kırmızı boyalı renklerin uygun yerle-
rinde gölgeler hâlinde vardır.
İsmail Hakkı Altunbezer (1869-1946)
Güzel Sanatlar Akademisi tezhip öğretmenliği yap-
mış olan İsmail Hakkı Altunbezer, aynı zamanda hattat
ve tuğrakeştir (Görsel 1.92). Sülüs ve nesih yazıyı baba-
sından; tuğra, sülüs ve divanı celi yazıyı ise Hattat Sami
Efendi’den öğrendi. Babıali’de 1890 yılında girdiği Diva-
Görsel 1.92: Hilye-i Şerife
Hat: Neyzen Emin nıhümayun’da baştuğrakeşliğe kadar yükselmiştir.
Tezhip: Tuğrakeş
İsmail H.Altunbezer, öz. kol.
37