Page 36 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11
P. 36
1.4.3 Hat Sanatının Önemli Sanatçıları
Şeyh Hamdullah (1429-1520)
Hat sanatında klasik Türk üslubunun kurucusu olarak tanınır.
Yazıdaki ustalığından dolayı kendisine “Kıbletü'l-küttab”(Hattat-
ların kıblesi) adı verilmiştir. Kırkyedi adet Kur'ân-ı Kerîm, En'âm-ı
Şerîf, kıt'a ve murakkalar, meşk mecmûaları vb. sayısız eser bırak-
mıştır. Zamanımıza kadar gelen eserleri, müze, kütüphane ve özel
koleksiyonlarda yer almaktadır.(Görsel 1.76).
Veliyyüddin Efendi (1684-1768)
Görsel 1.76: Tevki ve reyhani, Şeyh Hamdullah Veliyyüddin Efendi, Osmanlı talik ekolünün önde gelen üstat-
larındandır (Görsel 1.77). Talik hattını Durmuşzâde Ahmed Efen-
di’den meşk etmiştir. Zamanla bu alanda üstün başarı gösterip
İmâd-ı Rûm lakabıyla anılmıştır. Müze ve kütüphanelerde yer alan
eserlerinin dışında Hekimoğlu Ail Paşa Câmii'nin kapıları, çeşme
ve sebili; Üsküdar'daki Ayazma Câmii; Aya İrini'deki Silahhâne
onun imzalı kitâbelerini taşır.
Kazasker Mustafa İzzet Efendi (1801-1876)
Mustafa İzzet Efendi 19. yüzyılda bestekâr, neyzen, hanende ve
hattat olarak büyük bir şöhrete sahipti. Hattat, sülüs ve nesih ya-
Görsel 1.77: Veliyyüddin Efendi zılarında (Görsel 1.78) zamanının Hafız Osman’ı kabul edilmiştir.
Mustafa Rakım Efendi (1757-1826)
Hattat, tuğra, sülüs ve celisinde çığır açmış bir sanatkârdır (Gör-
sel 1.79). Rakım’ın celi sülüs ve tuğra konusunda yapmış olduğu
yeniliklerden dolayı hat sanatı tarihi, Rakım öncesi ve Rakım son-
rası diye iki bölümde ele alınmaya başlanmıştır. Mustafa Rakım,
padişah tuğralarını ıslah edip son şeklini vermiş; sülüs, nesih ve
özellikle celi sülüste yeni bir üslup ortaya çıkarmıştır.
Hamit Aytaç (1891-1982)
Hamit Aytaç, her çeşit yazıyı büyük bir ustalıkla yazmayı
başarmıştır (Görsel 1.80). Aytaç özellikle Mustafa Rakım ve
Sami Efendi yolunda celi sülüs yazı üzerine çalışmıştır. Hattat,
harf inkılabından sonra ilgi gösterilmeyen hat sanatının daha
Görsel 1.78: Kıta, Kazasker Mustafa İzzet Efendi sonraki kuşaklara aktarılmasında önemli bir rol oynamıştır.
Hasan Çelebi, Hüseyin Kutlu, Ali Hüsrevoğlu, Fuat Başar yetiştirdi-
ği öğrenciler arasındadır.
Hattat Sultan Abdulmecid (1823-1961)
Sultan Abdülmecit, hattat padişahlar arasında önemli bir yere
Görsel 1.79: Giriş kapısındaki kitabe sahiptir. Sülüs ve nesih yazılarını (Görsel 1.81) meşk ederek 1843
“Fatih Nakşidil Türbesi”, yılında icazetname almıştır. Camilerde ve müzelerde birçok eseri
Mustafa Rakım
bulunmaktadır. Kendi döneminde yapılan Bezmi �lem Valide Sul-
tan Camii, Ortaköy ve Tophane Kılıç Ali Paşa Camisi'nde bulunan
levhaları da yazmıştır.
Görsel 1.80: Feseyekfekehumullah, Hamit Aytaç Görsel 1.81: Sultan Abdülmecit
33