Page 35 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11
P. 35

Reyhani
            Reyhani için muhakkakın küçük yazılışı denilebilir. Rey-
          han çiçeğine benzediği için bu ismi aldığı düşünülmüştür.
          Sülüs için nesih ne ise muhakkak için de reyhani aynı nis-
          pettedir (Görsel 1.71).
          Tevki
            Sülüsün kurallarıyla yazılan bir yazıdır. Tevkinin en be-
          lirgin özelliği birleşmeyen harflerin (elif, ra, dal, vav gibi)
          bu  yazı  biçiminde  birleştirilmesidir.  Tevki,  padişah  ve
          halifelerin emri ile çekilen tuğraların adıdır. Bu yazı da
          genellikle hükümdarların, halifelerin ve vezirlerin yazdık-
          ları mektuplarda kullanılmıştır. Genellikle vakıf işlerinde    Görsel 1.71: Muhakkak ve reyhani, kıta, Şeyh Hamdullah, TSMK
          kullanılan yazı biçimidir (Görsel 1.76).

          Rikâ
             Rikâ,  tevkinin  küçük  biçimidir.  Kısa  metinlerin  yazı-
          mında kullanılan bu yazı çeşidinin yazılışı hızlıdır. Ayrıca
          Kur'an'ın dua sayfaları ile hocaların talebelerine verdik-
          leri sülüs ve nesih icazetnamelerinde kullanılmıştır.
          Talik
            Talik, asma, asılmış demektir. Bu isim harflerin asılmış
          gibi durmasından gelir. Edebî eserlerde ve divanlarda bu
          yazı kullanılmıştır (Görsel 1.72).
          Nestalik
             Osmanlıların talik diye isimlendirdiği yazı şeklini İran-                     Görsel 1.72: Talik, İmadul Haseni
          lılar Nestalik olarak kullanmışlardır. Yani nesih ile talikin
          karışımı neticesinde ortaya çıkmıştır (Görsel 1.73).

          Divani
            Divani, Osmanlıda resmî yazışmalarda kullanılan hare-
          kesiz bir yazı hâlini almıştır. Harekeli kullanımına ise celi
          divani denmiştir (Görsel 1.74). Bu iki yazı türü de Türkle-
          rin icadıdır.
          Rika
            Rika, divani yazı biçiminin boyutlarının küçültülmesi,
          kavislerinin azaltılması ile ortaya çıkmış bir yazıdır. Os-
          manlıda okur yazar kesimin günlük yazışmalar ve mek-
          tuplarda kullandığı rika, on sekizinci yüzyıldan sonra yay-          Görsel 1.73: Celi nestalik, Necmettin Okyay
          gınlık kazanmıştır (Görsel 1.75).





















                                   Görsel 1.74: Celi, Divani İcazet,                              Görsel 1.75: Rika hattı
                                   icazet veren Prf. Ali Alparslan,
                                   icazet alan Orhan Dağlı
                                                            32
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40