Page 33 - GELENEKSEL TÜRK SANATLARI MİNYATÜR 11
P. 33

1.4. Hat





























                            Hazırlık Çalışmaları

            Hat sanatının kullanım alanları hakkındaki düşüncelerinizi
            söyleyiniz.

          1.4.1. Hat Sanatı ve Tarihçesi
             Hat, Arapça çizgi demektir.  Bu kelime, özellikle İslam
          kültüründe  “yazı”  ve  “güzel  yazı”  (hüsnühat)  (Görsel
          1.65)  anlamında kullanılmıştır. Hüsnühat, estetik kural-
          lara bağlı kalarak ölçülü ve güzel yazı yazma sanatıdır.     Görsel 1.65: Sülüs levha nazar ayeti hat, Çarşambalı Arif Efendi,
             Türkler, Müslüman olup Arap alfabesini benimsedik-       Tezhip, Orhan Dağlı, Özel koleksiyon
          ten ve özellikle Anadolu’ya geldikten sonra hat sanatını
          geliştirmişlerdir. Yakut-ı Muttasımî’nin Anadolu’daki et-
          kisi 13. yüzyıl ortalarından başlayıp 15. yüzyıl ortaları-
          na kadar sürdü. Bu dönemde yaşayan Şeyh Hamdullah,
          Yakut-ı Muttasımî’nin koyduğu kurallarda bazı değişikli-
          ler yaparak Arap yazısına daha sıcak, daha yumuşak bir
          görünüm  kazandırdı  (Görsel  1.66).  Şeyh  Hamdullah’ın
          üslup ve anlayışı 17. yüzyıla kadar sürdü. Hafız Osman,
          kendi üslubunu geliştirerek Arap yazısına estetik bakım-
          dan en olgun biçimini bu dönemde kazandırmıştır.
             İstanbul, Türkler tarafından fethedildikten sonra hat
          sanatının merkezi olmuş, bütün İslam âlemi hat sanatı-
          nı öğrenebilmek için İstanbul'a koşmuştur. Türklerin bu
          sanata sağladıkları katkı “Kur’an Hicaz’da nazil oldu, Mı-             Görsel 1.66: Şeyh Hamdullah, Sülüs Nesih Kıta
          sır’da okundu, İstanbul’da yazıldı” denmesini sağlayacak
          kadar önemli bir yer tutar.                          Türk hat sanatı için 19 ve 20. yüzyıl başları aktif bir
              Ekol  olmuş  Türk  hattatlarından  bazıları  Şeyh  Ham-  dönem olarak tanımlanabilir. 1928’de Arap alfabesin-
          dullah, Ahmet Karahisari, Hafız Osman, Mustafa Rakım,   den Latin alfabesine geçiş ile bu sanat toplumda icra
          Mahmut  Celaleddin  Efendi,  Yesarizade  Mustafa  İzzet   edilen  yaygın  bir  sanat  olmaktan  ziyade  gönüllülerin
          Efendi'dir.  Osmanlıdan kalan bu sanatı Cumhuriyet Dö-  usta-çırak eğitimi şeklinde uyguladığı geleneksel bir sa-
          nemi'ne taşıyan Hamit Aytaç'tır.                    nat durumuna geldi.




            8. Etkinlik
              Hat sanatının tarihçesini anlatan bir sunum yapınız.



                                                            30
   28   29   30   31   32   33   34   35   36   37   38